Porady Obywatelskie

Pani Joanna ma 33 lata i choruje od kilku lat na depresję. Leczy się i uczęszcza na terapię do Poradni Zdrowia Psychicznego, tam poinformowano ją, że może złożyć wniosek do Miejskiego Zespołu Orzekania o Niepełnosprawności w Warszawie, aby uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności. Pani Joanna otrzymała lekki stopień niepełnosprawności na okres 3 lat. Zgłosiła się do punktu Nieodpłatnego Poradnictwa Obywatelskiego z prośbą o wyjaśnienie jakie uprawnienia jej  przysługują jako osobie z niepełnosprawnością.

Doradczyni obywatelska poinformowała Panią Joannę, że w zależności od rodzaju stopnia niepełnosprawności (znacznego, umiarkowanego, lekkiego) przysługują różne  ulgi  i uprawnienia. Z tytułu lekkiego stopnia niepełnosprawności może skorzystać z dofinansowania ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) na następujące cele:

• uczestnictwo w turnusie rehabilitacyjnym (także opiekunów gdy osoba z niepełnosprawnością wymaga pomocy w codziennym funkcjonowaniu, a lekarz w skierowaniu wyraźnie uzasadni konieczność pomocy opiekuna);

• zakup sprzętu rehabilitacyjnego, przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych;
• likwidacja barier w komunikowaniu się, technicznych i architektonicznych;
• kosztów usług tłumacza języka migowego lub tłumacza – przewodnika dla osoby niepełnosprawnej lub kosztów utrzymania psa asystującego;

Wniosek o dofinansowanie składa się na specjalnym formularzu. Formularze wniosków są dostępne na stronie:

https://wcpr.pl/nasze-uslugi/osoby-niepelnosprawne/dofinansowania-dla-osob-niepelnosprawnych

Do wniosku należy obowiązkowo dołączyć kopię orzeczenia o stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie równoważne, a także oświadczenie o dochodach netto obliczonych za kwartał poprzedzający miesiąc, w którym składany jest wniosek i liczbie osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym; fakturę pro-forma lub inny dokument potwierdzający koszt planowanego zakupu urządzenia czy przedsięwzięcia. Więcej informacji o dofinansowaniach można uzyskać w Warszawskim Centrum Pomocy Rodzinie:  https://wcpr.pl/osoby-niepelnosprawne/wsparcie-osob-niepelnosprawnych/pracownicy-dzialu-wspierania-osob-niepelnosprawnych

Ulga rehabilitacyjna w ramach podatku od osób fizycznych 

Osoby z niepełnosprawnością, w ramach rocznego rozliczenia podatku od osób fizycznych PIT, mogą skorzystać z tzw. ulgi rehabilitacyjnej. Od dochodu można odliczać wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesione w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą z niepełnosprawnością lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby z niepełnosprawnością.

W ramach ulgi rehabilitacyjnej od dochodu można więc odliczyć m.in. wydatki na:

1.       adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;

2.       przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;

3.       zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych, niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności (z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego);

4.       zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;

5.       odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym – udokumentowana stosowną fakturą, wystawioną w ośrodku wpisanym na listę miejsc organizujących turnusy rehabilitacyjne;

6.       odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne;

7.       utrzymanie psa asystującego, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł;

8.       opłacenie tłumacza języka migowego;

9.       kolonie i obozy dla młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia;

10.   odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne: osoby niepełnosprawnej – karetką transportu sanitarnego,

11.   używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną – w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł;

12.   odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem: na turnusie rehabilitacyjnym, w sanatorium

13.   leki – w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba z niepełnosprawnością powinna stosować określone leki – stale lub czasowo (wydatki dokumentujemy fakturami).

Wyżej wymienione wydatki można odliczyć, jeśli zostały sfinansowane przez osobę z niepełnosprawnością, a nie zostały pokryte np. ze środków PFRON. Wydatki muszą być potwierdzone dokumentami  np. faktura, rachunek, dowód wpłaty na poczcie lub potwierdzenie przelewu bankowego, o ile wynika z nich kto, kiedy, komu, ile oraz za co zapłacił.

https://www.podatki.gov.pl/pit/ulgi-odliczenia-i-zwolnienia/ulga-rehabilitacyjna/

Uprawnienia pracownicze

Czas pracy nie może przekroczyć 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo (z wyjątkiem osób zatrudnionych przy pilnowaniu). 

Dodatkowa przerwa w pracy wliczana do czasu pracy wynosi 15 min (do wykorzystania na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek).

Racjonalne usprawnienia – tzn. przeprowadzenie koniecznych w konkretnej sytuacji zmian lub dostosowań do szczególnych, zgłoszonych pracodawcy potrzeb wynikających z niepełnosprawności danej osoby np. przeniesienie stanowiska pracy z piętra na parter.

Pracodawca zatrudniający osobę z lekkim stopniem niepełnosprawności może uzyskać m.in. dofinansowanie do jego wynagrodzenia z Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych, więcej informacji  na stronie: 

https://www.pfron.org.pl/pracodawcy/dofinansowanie-wynagrodzen/wysokosc-dofinansowania-do-wynagrodzen-pracownikow-niepelnosprawnych/

Ulgi w komunikacji miejskiej w Warszawie

Z bezpłatnych przejazdów mogą korzystać osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności, ale tylko te które nie ukończyły 26. roku życia. Aby uzyskać prawo do tej ulgi należy w Punkcie Obsługi Pasażera przedstawić dokument potwierdzający uprawnienia do bezpłatnych/ulgowych przejazdów taki jak legitymacja osoby niepełnosprawnej lub orzeczenie o niepełnosprawności wraz z podanym symbolem choroby oraz złożyć wniosek o wydanie uprawnień do bezpłatnych przejazdów. Uprawnienia kodowane są na 2 lata na Warszawskiej Karcie Miejskiej. 

https://warszawa19115.pl/-/ulgi-dla-osob-z-orzeczona-niepelnosprawnoscia

Ulgi w komunikacji międzymiastowej

Ze zniżek przy zakupie biletów na przejazdy PKP mogą korzystać jedynie osoby w wieku od 16 do 24 lat oraz studenci niepełnosprawni do 26. roku życia z lekkim stopniem niepełnosprawności. Mają one prawo do przejazdów koleją (PKP) ze zniżką 78 proc. w drodze do szkoły, szkoły wyższej, placówki  opiekuńczo-wychowawczej, ośrodka szkolno-wychowawczego, domu pomocy społecznej, zakładu opieki zdrowotnej, poradni specjalistycznej, na turnus rehabilitacyjny itp. 

https://www.intercity.pl/pl/

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych 
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie określenia rodzajów zadań, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 listopada 2007 r. w sprawie turnusów rehabilitacyjnych.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia  z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie.
USTAWA z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
Uchwała LXVII/1849/2018 w sprawie ustalenia zniżek w cenach biletów za usługi przewozowe środkami lokalnego transportu zbiorowego m.st. Warszawy dla mieszkańców gmin, z którymi zawarto porozumienie w sprawie wysokości dopłat do cen biletów,
Kodeks pracy z 1974 z ostatnimi zmianami z 2021 r

  Autorka: Anna Thieme