annapieslak

Nadmierne zadłużenie – na czym polega rolowanie długu?

16 stycznia 2023

Pani Maria, osoba samotna z niewielką emeryturą, dwa lata temu wzięła pożyczkę tzw. “chwilówkę”. Za pożyczone pieniądze kupiła wnuczce na jej 10. urodziny rower. Wnuczka była tak szczęśliwa, że pani Maria pomyślała, że zaciągnie jeszcze jedno zobowiązanie i zrobi przyjemność także wnukowi. Od bardzo dawna nic mu nie kupiła. Jak pomyślała, tak zrobiła, zaciągnęła jeszcze jedną niewielką pożyczkę. Pani Maria postanowiła, że będzie oszczędzać i da radę spłacić te zobowiązania. Kiedy przychodził termin spłaty pierwszej raty, pożyczkodawca zaproponował pani Marii wydłużenie terminu spłaty zaciągniętej pożyczki równocześnie proponując aby “dobrała” sobie jeszcze kilka tysięcy złotych, na co pani Maria chętnie przystała. Skoro nie musiała spłacać wymaganej raty, zaciągnęła kolejne zobowiązanie finansowe. Po niezbyt długim czasie pani Maria zorientowała się, że jej długi rosną zamiast maleć. Pani Maria zgłosiła się do doradcy obywatelskiego po pomoc gdyż już nie umiała obliczyć ile jest winna i dlaczego, mimo spłaty rat, jej długi wciąż rosną.

Doradca obywatelski wyjaśnił pani Marii, że ma ona do czynienia ze zjawiskiem, jakim jest rolowanie pożyczki. Najprościej mówiąc, rolowanie długu polega na odroczeniu płatności zaciągniętego zobowiązania i zaciąganiu kolejnych zobowiązań. Pozornie ma się wrażenie, że można zyskać na czasie i zorganizować pieniądze w późniejszym terminie. W praktyce nie wygląda to tak łatwo.

Rolowanie długu oznacza nieustające problemy ze spłatą zobowiązania, które próbuje się naprawić poprzez wydłużanie terminu spłaty pożyczki a w tym czasie wysokość długu rośnie. Wszelkie negatywne konsekwencje nastąpią później, i mogą być znacznie bardziej odczuwalne.

Niestety, najczęściej jedynym lekiem na wyjście z impasu długów jest dalsze zadłużanie się. Typowe rolowanie długu, które w niemal każdym przypadku kończy się źle. Zazwyczaj po pewnym czasie dochodzi do bardzo negatywnego zdarzenia, które nazywane jest jako “spirala zadłużenia”

Każda kolejna pożyczka będzie na wyższą kwotę, bo i koszty będą coraz większe. Rolowanie długu wiąże się z tym, że stopniowo, zamiast odzyskiwać niezależność finansową i mieć czyste konto, zobowiązania się powiększają. Jeśli w porę się tego nie przerwie, istnieje duże prawdopodobieństwo, że osoba wpadnie w spiralę długów, a z tego trudno się już wyplątać.

Rolowanie pożyczki – jakie jest zagrożenie?

Duża część podmiotów pożyczkowych ma w swojej ofercie możliwość przedłużenia okresu spłaty zobowiązania.

Przeedłużenie pożyczki często widnieje jako:

prolongata pożyczki
przerwa w spłacie
odroczenie pożyczki
przesunięcie terminu

Niezależnie od tego, jakim terminem posługuje się pożyczkodawca, jeżeli przedłużenie pożyczki jest płatne, to rolowanie pożyczki nadal stanowi zagrożenie dla konsumenta. Z tego powodu warto dokładnie sprawdzać cennik, podpisywaną umowę oraz regulamin danej firmy pożyczkowej. Pozwoli to dowiedzieć się, jakie będą koszty w przypadku potencjalnych problemów ze spłatą..

O ile może wzrosnąć kwota należna do zapłaty?

Rolowanie pożyczki może prowadzić wprost do powstania długu, jeśli przyjdzie czas na rozliczenie się z instytucją finansową, a pożyczkobiorca nie będzie miał odpowiednich środków. Często zdarza się, że opcja przełożenia terminu spłaty jest odpłatna, toteż koszty całościowe są jeszcze wyższe. Na szczęście dla pożyczkobiorców, ustawa antylichwiarska reguluje kwestię kosztu przedłużania okresu kredytowania, i wynosi on maksymalnie 25% wartości zobowiązania.

Wydawałoby się, że rolowanie długu jest czymś, za co odpowiada, dłużnik. Ale nie zawsze tak jest. Nie są rzadkością sytuacje, w których to firma pożyczkowa działa na niekorzyść pożyczkobiorcy. Pani Maria wzięła pożyczkę, a za jakiś czas zadzwonił przedstawiciel, mówiąc, że może ona prongolowac spłatę i pożyczyć jeszcze kilka tysięcy. Wystarczy podpisać aneks i dodać niewielkie ubezpieczenie. Z jednej strony pani Maria ma do dyspozycji większą gotówkę, z drugiej, jej zobowiązania wobec firmy rosną. Każdy kredyt i pożyczka to dodatkowe koszty. Pani Maria ma więc do spłaty nie tylko tę kwotę, jaką faktycznie pożyczyła, ale też różne dodatkowe opłaty i prowizje, w tym na przykład ubezpieczenie.

Jak nie rolowanie długu, to co?

Pani Maria została poinformowana, że rolowaniu długu. To, jak powinna postąpić teraz, w dużej mierze zależy od jej osobistej sytuacji. Pani Maria może zastanowić się, jak ewentualnie szukać oszczędności w domowym budżecie lub podjąć pracę dorywczą. To jest ten moment, kiedy najłatwiej zapobiegać większym kłopotom.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 6 października 2022 roku o zmianie ustaw w celu przciwdziałania lichwie

Autor: Anna Pieślak

Upadłość konsumencka – blokowanie rachunku bankowego

2 stycznia 2023

Pani Mirosława skończyła 90 lat, jest osobą samotną a emerytura jest jej jedynym źródłem utrzymania. Cztery miesiące temu pani Mirosława pochowała męża, na leczenie którego zaciągała pożyczki bankowe. Po śmierci męża pani Mirosława złożyła wniosek o upadłość konsumencką. Pani Mirosława dowiedziała się o blokadzie rachunku bankowego w dniu, w którym wpłynął jej przelew z ZUS z emeryturą w wysokości 1 422 zł, przy czym kwota ta była już po potrąceniu przez ZUS zajęcia egzekucyjnego w kwocie 499 zł. Pani Mirosława była bardzo zaskoczona, gdyż nie otrzymała jeszcze z sądu informacji o ogłoszeniu jej upadłości a już została pozbawiona środków do życia. Zwróciła się po pomoc do doradcy obywatelskiego.

Doradca obywatelski wyjaśnił pani Mirosławie, że blokady dokonał bank. Doradca obywatelski spotkał się już z taką sytuacją kilkakrotnie u osób, które ogłosiły upadłość konsumencką. .

Banki blokują rachunki osób upadłych w momencie gdy w ich rejestrze pojawi się komunikat, że posiadacz rachunku ogłosił upadłość konsumencką. Obowiązek monitorowania przez banki Krajowego Rejestru Zadłużonych wynika z art. 178 ust. 5 prawa upadłościowego. Natomiast, zdaniem Komisji Nadzoru Urzędu Finansowego, obowiązek zablokowania rachunku upadłego wynika z art. 75 prawa upadłościowego, zgodnie z którym upadły traci prawo zarządu majątkiem wchodzącym w skład masy upadłości. Należy zwrócić uwagę, że stan prawny nie jest jednoznaczny gdyż dokonana blokada może pozbawić upadłego środków do życia, co stoi w sprzeczności z treścią i motywami wprowadzenia art. 63 prawa upadłościowego, który ma na celu pozostawienie upadłemu podstawowych środków do życia w czasie trwania postępowania upadłościowego.

Problemem jest to, że bank nie zważa na to, czy kwota wpływająca na rachunek wchodzi do masy upadłości, czy też nie. Banki szablonowo i asekuracyjnie blokują rachunek bankowy, uniemożliwiając dokonywania jakichkolwiek operacji. A przecież w bankach pracują specjaliści, którzy po analizie mogliby stwierdzić, że zgromadzone środki pieniężne, względnie część środków nie wchodzi do masy upadłości. Bank mógłby samodzielnie zezwolić na wypłatę tych środków przez upadłego. Z regułu jednak banki nie dokonują żadnych analiz a po prostu blokują rachunki.

Bank nie powinien był zablokować rachunku pani Mirosławy, gdyż na podstawie posiadanych informacji był w stanie jednoznacznie ustalić, że środki, które wpłynęły na rachunek stanowią świadczenie niewchodzące do masy upadłości. Regulacja taka wynika wprost z powszechnie obowiązujących przepisów prawa, a bank we własnym zakresie miał możliwość ustalić pochodzenie środków, chociażby na podstawie tytułu przelewu i danych składającego dyspozycję.

Na stronie internetowej banku można znaleźć taką informację:

„Skutki prawne ogłoszenia upadłości:

tracisz prawo do zarządzania i korzystania z pieniędzy na koncie, które wchodzą do masy upadłości,
od tej pory Twoim majątkiem dysponuje wyłącznie przydzielony przez sąd syndyk – to on jest uprawniony do składania dyspozycji do konta: płatniczych, udzielania pełnomocnictwa i zamknięcia konta,
Podsumowanie: Po ogłoszeniu upadłości zablokujemy Ci dostęp do konta i odblokujemy go dopiero, gdy syndyk zleci odpowiednią dyspozycję lub złożysz dyspozycję dotyczącą środków wyłączonych z masy upadłości na podstawie art. 63 Prawa upadłościowego. Zawiadomimy również syndyka o posiadanym koncie.”

Doradca obywatelski sprawdził w Krajowym Rejestrze Zadłużonych, że Sąd wydał postanowienie o postępowaniu upadłościowym pani Mirosławy wskazując syndyka do prowadzenia tego postępowania. Doradca skontaktował się z syndykiem i w imieniu pani Mirosławy zwrócił się do syndyka z prośbą o pilną interwencję w banku. Pani Mirosława przez 4 dni pozostawała bez środków do życia, gdyż tyle czasu trwało odblokowanie jej rachunku. Syndyk musiał udać się do banku i wydać dyspozycję wypłaty środków.

Możliwe jest także złożenie w banku reklamacji przez upadłego. Jednak procedura reklamacyjna trwa dłużej niż wizyta syndyka w banku.

Doradca obywatelski zawiadomił o przyjętej przez banki praktyce blokowania rachunków Rzecznika ds. Finansowych, który może wystąpić do sądu z pozwem o zaniechanie tej praktyki rynkowej poprzez:

złożenie do Sądu Najwyższego wniosku o uchwałę jak interpretować rozbieżności w orzecznictwie,
poinformowanie Komisji Nadzoru Finansowego i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów,
wystąpienie do ministerstw o zmiany systemowe

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 28 lutego 2003 roku - Prawo upadłościowe
Komunikat Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego z 3 sierpnia 2021 r., dotyczący blokady rachunków bankowych w przypadku ogłoszenia upadłości konsumenckiej.

Autor: Anna Pieślak

Opieka naprzemienna rodziców nad dzieckiem

15 grudnia 2022

Pani Joanna jest w trakcie procesu rozwodowego. Mają z mężem 11-letniego syna. Małżonkowie ustalili między sobą, że po rozwodzie obydwoje zostaną w Warszawie i nie będą synowi zmieniać szkoły. Pani Joanna nie może jednak dojść do porozumienia z mężem w kwestii opieki nad dzieckiem. Bardzo się tym martwi. Syn jest z tatą bardzo związany. Mąż chce mieć nastolatka pod opieką przez większość czasu. Pani Joanna też chce spędzać z synem jak najwięcej czasu. Pani Joanna słyszała o opiece naprzemiennej. Zgłosiła się do doradcy obywatelskiego z pytaniem, na czym polega opieka naprzemienna i w jaki sposób sąd może ustalić taką opiekę.

Doradca poinformował panią Joannę, iż przepisy prawa nie definiują pojęcia opieki naprzemiennej, mimo że odwołuje się do niej zarówno ustawa o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, jak i ustawa o świadczeniach rodzinnych.

W sytuacji pani Joanny, rozwiązaniem może okazać się opieka naprzemienna, która polega na sprawowaniu przez rodziców opieki nad dzieckiem naprzemiennie w podobnych ustalonych wcześniej okresach. W praktyce wygląda to tak, że przez okres jednego lub więcej tygodni dziecko przebywa u matki, aby w następnym tygodniu lub tygodniach proporcjonalnie do czasu spędzonego u matki pozostawało pod opieką ojca.

Najważniejszym kryterium, jakim kieruje się sąd, ustalając opiekę naprzemienną, jest dobro dziecka. Opieka naprzemienna sprawdzi się w sytuacji, gdy rodzice dziecka nie pozostają w konflikcie, mieszkają stosunkowo blisko siebie i w związku z tym istnieje możliwość pogodzenia sprawowania opieki naprzemiennej z uczęszczaniem przez dziecko do placówek oświatowych.

Jakie kryteria decydują o ustanowieniu opieki naprzemiennej?

Opieka naprzemienna jest sposobem wykonywania władzy rodzicielskiej. Aby wykonywanie opieki naprzemiennej było możliwe, oboje rodzice muszą posiadać pełną władzę rodzicielską.

Opieka naprzemienna powinna wynikać z woli stron – rodziców dziecka, choć może zdarzyć się, że sąd narzuci ją mimo sprzeciwu jednego z nich. Jak zostało wskazane, najważniejsze w tym wypadku jest dobro dziecka; jeśli sąd uzna, że zgodne z nim jest sprawowanie opieki naprzemiennej, może wydać takie rozstrzygnięcie.

Orzecznictwo sądów polskich nadal jest tradycyjne, rzadko zdarzają się wyroki ustanawiające opiekę naprzemienna, dlatego też w sytuacji sprzeciwu jednego z rodziców, z dużą dozą prawdopodobieństwa sąd tego nie ustanowi.

Przed podjęciem decyzji przez sąd co do ustanowienia opieki naprzemiennej powinno zostać przeprowadzone badanie przez specjalistów z Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów, którzy zbadają rodziców, a jeśli wiek dziecka na to pozwala, także i dziecko. W głównej mierze od wyniku tego badania zależeć będzie ustanowienie opieki naprzemiennej. Biegli mogą stwierdzić, że nie ma podstaw do ustanowienia opieki naprzemiennej, np. ze względu na silny konflikt rodziców, i wskazać odpowiednie rozwiązanie co do uregulowania kwestii pieczy nad małoletnim dzieckiem.

Przed podjęciem decyzji o ustaleniu opieki naprzemiennej należy rozważyć szereg różnych czynników, w tym w szczególności:

sposób, w jaki dotychczas sprawowano opiekę;
wolę małoletniego w zakresie opieki, jeśli jego rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości pozwala na uwzględnienie rozsądnych życzeń w tym zakresie;
kwalifikacje rodzicielskie rodziców małoletniego;
więzi emocjonalne rodziców z dzieckiem;
wpływ, jaki może na małoletniego mieć ta forma opieki.

W jaki sposób sąd ustala opiekę naprzemienną?

Przykładowe rozstrzygnięcie dotyczące opieki naprzemiennej może wyglądać w następujący sposób:

Sąd postanawia:

powierzyć obojgu rodzicom władzę rodzicielską nad małoletnimi dzieckiem wykonywaną w formie opieki naprzemiennej, ustalając, że miejsce zamieszkania dziecka jest przy matce;
ustalić, że powtarzające się okresy opieki naprzemiennej nad małoletnim przypadają od pierwszej soboty po uprawomocnieniu się niniejszego orzeczenia od godz.10.00 do kolejnej soboty do godziny 10.00, przy czym dziecko będzie przebywać przez tydzień pod opieką matki, a następnie ojca, a potem naprzemiennie z zastrzeżeniem, że:
w okresie świąt: w latach parzystych dziecko spędza z matką czas od godz. 08.00 w Wigilię do godziny 19.00 w dniu 26 grudnia oraz w godzinach od 8.00 w dniu pierwszego dnia Świąt Wielkanocnych do godziny 19.00 drugiego dnia Świąt Wielkanocnych, zaś z ojcem okres od 26 grudnia od godziny 19.00 do 1 stycznia roku następnego do godziny 19.00; natomiast w latach nieparzystych dziecko spędza z ojcem czas od godz. 08.00 w Wigilię do godziny 19.00 w dniu 26 grudnia oraz w godzinach od 8.00 w dniu pierwszego dnia Świąt Wielkanocnych do godziny 19.00 drugiego dnia Świąt Wielkanocnych, zaś z matką okres od 26 grudnia od godziny 19.00 do 1 stycznia roku następnego do godziny 19.00 niezależnie od tego, jak przypadnie opieka naprzemienna;
w okresie wakacji letnich dziecko spędza z ojcem pierwszy i drugi tydzień lipca i sierpnia, zaś z matką trzeci i czwarty tydzień lipca i sierpnia, niezależnie od tego, jak przypadnie opieka naprzemienna;
wyżej wyznaczone okresy opieki mogą być okazjonalnie modyfikowane, skrócone lub wydłużone w razie zajścia szczególnych okoliczności, niezawinionych przez strony, jednakże za obopólną zgodą stron, wówczas dziecko przebywa pod pieczą drugiego rodzica;
małoletni jest odbierany przez rodzica, który przejmuje opiekę w danym okresie, z miejsca zamieszkania drugiego z rodziców.

Opieka naprzemienna a ustalenie alimentów

W przypadku ustalenia opieki naprzemiennej alimenty należne od rodziców na rzecz dziecka nie zostaną zasądzone. Każdy z rodziców przez pewien czas będzie utrzymywał dziecko. Oczywiście, może zdarzyć się taka sytuacja, że rodzice będą zobowiązani po połowie ponosić koszty utrzymania. Takie rozwiązanie najczęściej będzie miało miejsce w wypadku zawarcia porozumienia rodzicielskiego, w którym nie będą oni nawet precyzować wysokości alimentów, a jedynie wskażą, że każde z nich ponosi koszty utrzymania małoletniego dziecka po połowie.

W sytuacji braku porozumienia rodzicielskiego sąd zdecyduje o ustalaniu alimentów uiszczanych przez jednego rodzica do rąk drugiego, nawet jeśli ustanowiona została opieka naprzemienna. W sytuacji dysproporcji w zarobkach rodziców celem utrzymania równego poziomu życia małoletniego sąd może zasądzić od jednego rodzica, który jest lepiej sytuowany, wyższe alimenty niż zasądza od drugiego.

500+ a opieka naprzemienna

Jeśli chodzi o świadczenie wychowawcze tzw. 500+, w wypadku ustalenia opieki naprzemiennej kwotę świadczenia wychowawczego ustala się każdemu z rodziców w wysokości połowy kwoty przysługującego za dany miesiąc świadczenia wychowawczego.

Wady i zalety opieki naprzemiennej

Wskazać należy, że mimo najlepszej woli rodziców, opieka naprzemienna nie jest wskazana w przypadku bardzo małych dzieci, ponieważ może prowadzić do zaburzenia poczucia bezpieczeństwa. Opieka naprzemienna najlepiej sprawdzi się w przypadku nastolatków, którzy w porównaniu do młodszych dzieci nie powinni mieć trudności z adaptacją do tego, że mają dwa domy, w których mieszkają na przemian. Starszym dzieciom zwyczajne łatwiej jest się zaadoptować do zmian środowiska. Oczywiście jest to kwestia indywidualna i czasem nawet starszemu dziecku nie będzie łatwo przystosować się do dwóch domów.

Zalety opieki naprzemiennej:

indywidualny kontakt z każdym z rodziców,
większa swoboda w kontaktach z rodzicami i innymi członkami rodziny,
możliwość budowania równych relacji z obojgiem rodziców.

Wady opieki naprzemiennej:

brak stabilizacji dla młodszych dzieci,
problemy natury logistycznej,
koszty związane z przystosowaniem przez oboje rodziców pokoju dziecka, zapewnieniu mu u każdego z rodziców rzeczy osobistych.

Sposoby ustalenia opieki naprzemiennej

Najprostszym sposobem ustalenia opieki naprzemiennej jest sporządzenie rodzicielskiego planu wychowawczego zawierającego wszelkie ustalenia rodziców co do sprawowania opieki. Jednak w tym wypadku musi istnieć zgoda co do wszystkich jego zapisów. Plan taki można sporządzić samodzielnie i skierować do sądu celem jego zatwierdzenia, np. jako formę ugody pozasądowej. Rodzicielski plan wychowawczy może zostać uzgodniony w toku mediacji jako ugoda, a po jej podpisaniu mediator wystąpi do sądu o zatwierdzenie go jako ugody mediacyjnej.

Sytuacja się komplikuje gdy jedna ze stron domaga się opieki naprzemiennej, zaś druga nie wyraża na to zgody. Wówczas konieczne jest wystąpienie do sądu o rozstrzygnięcie.

W sprawach o rozwód lub separację każda ze stron może domagać się ustanowienia opieki naprzemiennej.

W wypadku rozstrzygania w przedmiocie opieki naprzemiennej przez sąd istnieje ryzyko, że wniosek taki nie zostanie uwzględniony. Stąd też, chcąc dążyć do tej formy opieki, ważne jest, aby szukać porozumienia z drugim z rodziców, zdecydowanie uprości to sprawę. Brak porozumienia jest równoznaczny z długotrwałym procesem sądowym, który może prowadzić do pogorszenia relacji pomiędzy rodzicami, a to z kolei będzie miało przełożenie na dziecko.

Podstawa prawna:
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Ustawa z 11 lutego 2016 roku o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci 
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych

Autor: Anna Pieślak

Adopcja i jej wpływ na obowiązek alimentacyjny biologicznego rodzica

5 grudnia 2022

Pan Piotr został sądownie uznany biologicznym ojcem małoletniego dziecka. Jednocześnie sąd pozbawił pana Piotra władzy rodzicielskiej. Matka dziecka nie poradziła sobie z opieką nad synkiem i dziecko trafiło najpierw do rodziny zastępczej a następnie zostało przez tę rodzinę przysposobione. Pan Piotr pyta czy po adopcji dziecka jest on nadal zobowiązany do świadczeń alimentacyjnych na syna.

Przysposobienie

Prawo przewiduje trzy rodzaje przysposobienia:

niepełne – przysposobienie takie wywołuje jedynie skutki pomiędzy przysposobionym dzieckiem i przysposabiającym, skutki takie nie powstają względem dalszych krewnych. Wyjątkiem są zstępni przysposabianego.
pełne – przysposobienie takie wywołuje skutki nie tylko pomiędzy przysposobionym a przysposabiającym, ale także względem dalszych krewnych. Oznacza to także, że ustają jakiekolwiek więzi pomiędzy przysposobionym a jego naturalną (biologiczną) rodziną.
całkowite, tzw. pełne nierozwiązywalne – to przysposobienie jest najpełniejsze z możliwych i nie podlega rozwiązaniu. Co prawda pozew o rozwiązanie przysposobienia nie może zostać złożony, ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby nastąpiło ponowne przysposobienie (przez innego/innych przysposabiających). Takie przysposobienie możliwe jest w sytuacji, kiedy rodzice dziecka wyrazili przed sądem opiekuńczym zgodę na przysposobienie bez wskazywania osoby przysposabiającej.

Co z aktem urodzenia dziecka?

W przypadku przysposobienia niepełnego, do istniejącego aktu urodzenia dziecka dodawana jest wzmianka o fakcie dokonania przysposobienia.
W przypadku przysposobienia pełnego, do istniejącego aktu urodzenia dodaje się wzmiankę o przysposobieniu lub też sporządza się nowy akt urodzenia. Druga z opcji możliwa jest na mocy postanowienia sądu opiekuńczego. Sąd może wydać postanowienie na wniosek i za zgodą przysposabiającego i przysposobionego (który skończył 13 lat).
Przy przysposobieniu całkowitym, sporządzany jest nowy akt urodzenia dziecka, w którym jako rodzice wpisywani są rodzice przysposabiający. Poprzedni akt urodzenia, zaopatrzony o wzmiankę o wydaniu nowego aktu, jest utajniany (dostęp do niego ma jednak przysposobione dziecko po osiągnięciu pełnoletniości oraz oczywiście sąd).

Jaki wpływ ma przysposobienie dziecka na obowiązek alimentacyjny jego biologicznych rodziców?

Przysposobienie niepełne w zasadzie nie powoduje wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego rodziców biologicznych. Jednak, w pierwszej kolejności obowiązek ten powinien być realizowany przez przysposabiającego.

Inaczej sytuacja wygląda przy przysposobieniu pełnym i całkowitym. Przy takich rodzajach przysposobienia między przysposabiającym i przysposobionym powstaje taki stosunek, jak pomiędzy rodzicami i dziećmi. Jednocześnie ustają wszelkie prawa i obowiązki przysposobionego wynikające z pokrewieństwa względem jego biologicznych krewnych. Ustają też prawa i obowiązki tych krewnych względem przysposabianego, w tym obowiązek alimentacyjny.

Kiedy obowiązek alimentacyjny biologicznego rodzica ustaje?

Od daty uprawomocnienia się orzeczenia o przysposobieniu obowiązek alimentacyjny obciąża już nowych rodziców. Nie ma zatem potrzeby występowania do sądu o uchylenie obowiązku alimentacyjnego biologicznego rodzica. Warto pamiętać, że świadczenia alimentacyjne rodzica biologicznego pobierane po dokonaniu przysposobienia dziecka będą świadczeniami nienależnymi. Niezależnie od tego czy rodzic płacił je dobrowolnie nie mając wiedzy o przysposobieniu, czy też zaległości alimentacyjne były ściągane przez komornika. Oczywiście w przypadku zaległości alimentacyjnych, egzekucja może toczyć się w dalszym ciągu względem zaległości z okresu kiedy rodzic biologiczny był zobowiązany do alimentowania małoletniego.

Podstawa prawna:
Kodeks cywilny

Autor: Anna Pieślak

Kiedy pracownikowi należy się odprawa pieniężna i w jakiej wysokości

14 listopada 2022

Pani Janina jest zatrudniona od 19 lat w firmie liczącej ponad 100 pracowników. Pani Janina została wezwana do kierownika działu personalnego, który poinformował ją, że firma zmuszona jest do redukcji etatów i zaproponował pani Janinie rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron. Pani Janina zgłosiła się do doradcy obywatelskiego z zapytaniem czy powinna zgodzić się na porozumienie stron i czy będzie jej przysługiwała odprawa pieniężna.

Kiedy pracownikowi należy się odprawa?

Doradca obywatelski wyjaśnił panie Janinie, że podstawowym kryterium, zgodnie z którym pracownik nabywa prawo do odprawy, jest rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn od niego niezależnych. Ponadto brana jest pod uwagę liczba pracowników zatrudnionych w zakładzie pracy.

Przepisy ustawy mają zastosowanie przy rozwiązaniu umowy o pracę w zakładzie pracy, w którym zatrudnionych jest co najmniej 20 pracowników, a przyczyna rozwiązania stosunku pracy nie leży po stronie pracownika.

Rozwiązanie stosunku pracy na podstawie wspomnianej ustawy odbywa się na podstawie wypowiedzenia umowy o pracę złożonego pracownikowi przez pracodawcę lub za porozumieniem stron. Z tzw. zwolnieniem grupowym mamy do czynienia wtedy,, gdy dochodzi do zwolnienia określonej w ustawie liczby pracowników w nieprzekraczalnym okresie 30 dni.

O zwolnieniu grupowym mówimy wtedy, gdy w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:

10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,
30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników – zwanego dalej „grupowym zwolnieniem” (art. 1 powyższej ustawy).

Warto podkreślić, że odprawę może otrzymać także pracownik, który nie podlegał procedurze zwolnień grupowych i był jedynym zwolnionym z pracy w danym czasie (w tym przypadku pracodawca musi zatrudniać co najmniej 20 pracowników).

Nie tylko wypowiedzenie umowy o pracę z przyczyn niezależnych od pracownika uprawnia go do odprawy, również rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron może dawać takie uprawnienie. Warto zwrócić uwagę, że w przypadku roszczenia o odprawę pracownik będzie musiał udowodnić, że rozwiązanie umowy za porozumieniem stron zainicjował pracodawca.

W przypadku pani Janiny, jeśli wyrazi ona zgodę na rozwiązanie stosunku pracy za porozumieniem stron, będzie musiała udowodnić, że rozwiązanie umowy zainicjował pracodawca. Korzystniejsze dla niej jest otrzymanie wypowiedzenia umowy o pracę.

Jaka jest wysokość odprawy i termin wypłaty?

Na wysokość odprawy wpływa staż pracy u pracodawcy i wysokość wynagrodzenia, które pracownik otrzymywał przed wypowiedzeniem. Pracownik, który otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę lub rozstał się z pracodawcą za porozumieniem stron w związku z przeprowadzonym w firmie zwolnieniem grupowym, powinien otrzymać odprawę pieniężną według określonych w ustawie reguł. Zgodnie ze wspomnianą ustawą zwalnianym pracownikom należy się odprawa w wysokości jedno-, dwu- lub trzymiesięcznego wynagrodzenia w zależności od czasu zatrudnienia tego pracownika w danym zakładzie pracy.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 wspomnianej ustawy pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości:

jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;
dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;
trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

Pani Janinie będzie się należała 3-miesięczna odprawa pieniężna.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników

Autor: Anna Pieślak

Kiedy przysługuje odprawa emerytalna?

10 października 2022

Pani Jolanta kończy niebawem 65 lat. Od ponad 10 lat cały czas pracuje w jednym zakładzie pracy na podstawie umowy o pracę. Pani Jolanta czuje się zmęczona i myśli o tym aby przejść na emeryturę. Zwłaszcza, że zachorował jej mąż. Choroba męża sporo kosztuje. Pani Jolanta pyta czy w związku z przejściem na emeryturę może starać się uzyskać od pracodawcy jakieś dodatkowe pieniądze.

Doradca poinformował panią Jolantę, że będzie jej przysługiwała odprawa emerytalna.

Odprawa emerytalna to dodatkowe wynagrodzenie wypłacane pracownikowi, który kończy pracę zawodową i odchodzi na emeryturę. Należy się każdemu pracownikowi, u którego z powodu przejścia na emeryturę ustał stosunek pracy. Wysokość odprawy odpowiada jednomiesięcznemu wynagrodzeniu. Tak stanowi Kodeks Pracy, który pozwala jednak pracodawcy ustalić inną kwotę.

Wszystkie wynikające z Kodeksu Pracy ustalenia związane z wysokością odprawy emerytalnej, znajdują się w wewnętrznych regulaminach firm, czyli w takich dokumentach jak Układ zbiorowy pracy lub Regulamin wynagradzania.

Doradca poradził pani Jolancie aby dowiedziała się w dziale kadr, jakie zasady dotyczące odprawy emerytalnej obowiązują w jej firmie? Jest tylko jeden warunek — wysokość odprawy emerytalnej nie może być mniejsza niż miesięczna pensja pracownika. Możliwe, że pracodawca pani Jolanty zdecydował się wypłacać osobom odchodzącym na emeryturę świadczenie większe niż 1-miesięczna pensja.

Uwaga! Odprawę emerytalną można dostać tylko raz.

Chodzi o to, że jeśli pani Jolanta podejmie pracę będąc już na emeryturze, po zakończeniu współpracy z daną firmą ponownej odprawy już nie dostanie. Nie można bowiem pobrać tego świadczenia dwukrotnie.

Natomiast jeśli zdarzyłoby się tak, że pracownik pracuje na kilku etatach jednocześnie i właśnie nadeszła chwila jego przejścia na emeryturę, dostanie on pieniężną odprawę emerytalną od każdego z pracodawców.

Kiedy pracodawca powinien wypłacić odprawę emerytalną?

Odprawę emerytalną wypłaca się w dniu ustania stosunku pracy.

To dlatego wraz z ostatnią pensją pani Jolanta dostanie dodatkowe pieniądze. W zależności od firmy może to być wartość miesięcznego lub kilku miesięcznego wynagrodzenia.

Pani Jolanta może być pewna, że odprawę dostanie wraz z przejściem na emeryturę. Jeśli pracodawca będzie ociągał się z wypłaceniem odprawy emerytalnej, czeka go grzywna w wysokości od 1000 zł do 30 000 zł.

Odprawa emerytalna a składki ZUS?

Dobra wiadomość jest taka, że odprawa emerytalna nie jest opodatkowana. To oznacza, że w praktyce pani Jolanta dostanie więcej pieniędzy, niż wynosi jej miesięczna pensja.

Jak obliczyć wysokość odprawy emerytalnej? Dokładnie tak samo, jak wyliczając ekwiwalent za niewykorzystany urlop jednak bez dzielenia przez współczynnik i godziny. Nie jest to łatwy rachunek, więc doradca poradził pani Jolancie aby zgłosiła się do działu kadr. Tam wysokość odprawy zostanie obliczona precyzyjnie.

Kiedy odprawa emerytalna się nie należy?

Nie ma znaczenia, w jaki sposób zakończył się stosunek pracy przed odejściem na emeryturę. Bez względu na to, kto rozwiązał umowę o pracę – pracownik czy pracodawca, czy było to porozumienie stron — odprawa emerytalna i tak się należy.

Są jednak sytuacje, w których otrzymanie odprawy nie jest oczywiste.

Do niedawna w orzecznictwie dominował pogląd, że w przypadku ustania stosunku pracy w wyniku wypowiedzenia umowy przez pracodawcę z winy pracownika, odprawa nie należy się. Jednak w uchwale 7 sędziów z 28 czerwca 2017 r. (III PZP 1/17) Sąd Najwyższy stwierdził, że rozwiązanie stosunku pracy na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. nie wyklucza prawa pracownika samorządowego do jednorazowej odprawy emerytalnej. Co prawda orzeczenie dotyczyło pracowników samorządowych, ale z pewnością na tę uchwałę mogą powoływać się również inni pracownicy (nie tylko samorządowi), żądając wypłacenia odprawy, pomimo tego, że zostali zwolnieni dyscyplinarnie.

Odprawa emerytalna nie należy się osobom zatrudnionym na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło.

Podstawa prawna:
Kodeks Pracy
Uchwała Sądu Najwyższego z 28 czerwca  2017 roku (III PZP 1/17)

Autor: Anna Pieślak

Nowy dodatek energetyczny 2022!

26 września 2022

Pani Eugenia mieszka samotnie w domu, który ogrzewa gazem skroplonym LPG. Do gotowania używa także butli z gazem. Pani Eugenia utrzymuje się z niewielkiej emerytury. Pani Eugenia zgłosiła się do doradcy obywatelskiego celem uzyskania informacji na jaką pomoc rządową może liczyć.

Ustawa o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw weszła w życie 20 września 2022 roku. Na dofinansowanie do źródła ciepła mogą liczyć gospodarstwa domowe, które ogrzewają swoje domy m.in. drewnem, olejem opałowym i gazem skroplonym LPG.

Kto może złożyć wniosek o dotację na ogrzewanie?

Na pomoc mogą liczyć wszystkie gospodarstwa domowe, w których podstawowym źródłem ciepła jest m.in. gaz skroplony LPG, olej opałowy i drewno. Wsparcie będzie wypłacane jednorazowo.

Dodatek energetyczny przyznawany jest na gospodarstwo domowe, przy czym obowiązuje zasada, że jeden dodatek przyznawany jest na jeden adres zamieszkania. Warunkiem jego otrzymania jest zgłoszenie źródła ciepła do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków.

Wniosek mogą składać osoby, w domach których głównym źródłem ogrzewania jest:

kocioł na paliwo stałe,
kominek,
koza,
ogrzewacz powietrza,
trzon kuchenny,
piecokuchnia,
piec kaflowy na paliwo stałe,
kocioł gazowy zasilany skroplonym gazem LPG,
kocioł olejowy.

Co jest potrzebne do wniosku o dodatek energetyczny 2022?

Wniosek o dodatek energetyczny znajduje się tu: Wniosek o dodatek energetyczny

We wniosku należy zawrzeć tylko podstawowe informacje, więc wypełnienie formularza jest łatwe i nie zajmuje wiele czasu. Należy wpisać m.in.:

imię i nazwisko osoby wnioskującej,
nr PESEL,
numer i serię dowodu osobistego,
miejsce zamieszkania (dokładny adres wraz z kodem pocztowym),
numer rachunku bankowego, na który chcemy otrzymać pieniądze,
rodzaj wykorzystywanego paliwa (zaznacza się jedno z listy wymienionych we wniosku, m.in. pellet drzewny, drewno kawałkowe, inny rodzaj biomasy, gaz LPG, olej opałowy),
rodzaj źródła ciepła.

We wniosku trzeba też zadeklarować, ile osób wchodzi w skład gospodarstwa domowego. Jeśli jest ono wieloosobowe, należy podać dane wszystkich jego członków.

Należy pamiętać, że wniosek o dodatek energetyczny mogą złożyć jedynie gospodarstwa domowe, które wcześniej zgłosiły swoje główne źródło ogrzewania do Centralnej Ewidencji Emisyjności (CEEB). Mimo, że termin składania oświadczeń już dawno minął, deklaracje nadal są przyjmowane. Dokument można zanieść osobiście do urzędu gminy lub miasta albo złożyć w formie elektronicznej na stronie: CEEB.gov.pl (przez profil zaufany lub e-dowód).

Link do wypełnienia deklaracji: https://www.gov.pl/web/gov/zloz-deklaracje-do-centralnej-ewidencji-emisyjnosci-budynkow-ceeb

Jeśli wnioskodawca nie ma w domu Internetu, wypełniony formularz może wysłać listem poleconym za pomocą tradycyjnej poczty.

Wniosek należy złożyć elektronicznie lub osobiście, w urzędzie gminy lub miasta – wójt, burmistrz albo prezydent miasta będzie weryfikował ich zgodność z wpisem do CEEB.

Na jaką kwotę dofinansowania można liczyć?

Dopłata do ogrzewania 2022 to świadczenie, które będzie można odebrać w kasie urzędu lub otrzymać w formie przelewu na konto bankowe. Dodatek będzie wypłacany przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego ze względu na nasze miejsce zamieszkania.

Wysokość świadczenia:

500 zł – jeśli głównym źródłem ciepła jest kocioł gazowy zasilany skroplonym gazem LPG,
1000 zł – w przypadku, gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia albo piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane drewnem kawałkowym,
2000 zł – gdy głównym źródłem ogrzewania jest kocioł olejowy,
3000 zł – jeśli głównym źródłem ogrzewania jest kocioł na paliwo stałe na pellet drzewny albo inny rodzaj biomasy (w szczególności brykiet drzewny, słoma, ziarna zbóż).

Czas na składanie wniosków jest do 30 listopada 2022 r..

Uwaga! Jeśli ktoś składa wniosek o przewidziany wcześniejszą ustawą dodatek węglowy, nie może złożyć wniosku o inne dodatki i odwrotnie. Czyli dodatek energetyczny nie przysługuje gospodarstwom domowym, objętym pozytywnie rozpatrzonym wnioskiem o wypłatę dodatku węglowego.

Doradca pomógł pani Eugenii wypełnić wniosek o nowy dodatek energetyczny w wysokości 500 zł, który pani Eugenia złoży tradycyjnie w urzędzie gminy.

Podstawa prawna: 
Ustawa o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw - Dziennik Ustaw z 19 września 2022 roku.

Autor: Anna Pieślak

Obowiązki rodziców dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej

29 sierpnia 2022

Pan Piotr został pozbawiony władzy rodzicielskiej. Jego była partnerka nie poradziła sobie z opieką nad dzieckiem i małoletni syn pana Piotra został umieszczony w pieczy zastępczej. Pan Piotr nie utrzymuje z synem żadnych kontaktów. Pan Piotr jest w kolejnym związku partnerskim, z którego ma drugiego syna. pan Piotr otrzymał właśnie decyzję o uregulowaniu opłaty za pobyt syna w pieczy zastępczej. Pan Piotr pyta czy ma obowiązek uiszczania opłaty za syna, skoro jest pozbawiony władzy rodzicielskiej..

Kwestie związane z rodziną zastępczą i pobytem w niej dziecka reguluje ustawa z dnia 6 września 2011 r. o wspieraniu rodziny i wspieraniu pieczy zastępczej. Zgodnie z nią formami rodzinnej pieczy zastępczej są:

rodzina zastępcza:

a) spokrewniona;

b) niezawodowa;

c) zawodowa, w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna;

2. rodzinny dom dziecka

Obowiązek alimentacyjny

Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej nie zwalnia rodziców z obowiązku alimentacji na jego rzecz. Przeszkodą nie jest ograniczenie, zawieszenie czy pozbawienie władzy rodzicielskiej. Opiekun zastępczy lub Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej są uprawnieni aby wystąpić do sądu z pozwem o alimenty przeciwko rodzicom dziecka. Należy mieć na uwadze, że Dyrektor jest do tego zobowiązany po upływie roku od umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej.

Rodzice obowiązani są do alimentów na dziecko, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Dochodem dziecka nie będzie świadczenie na pokrycie jego kosztów utrzymania w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka, które jest finansowane ze środków budżetu państwa.

Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości rodziców. Trzeba pamiętać, że brak pracy w wyuczonym zawodzie nie jest wystarczającą przyczyną, by żądać oddalenia powództwa alimentacyjnego. Przy ocenie, czy i w jakim rozmiarze, dana osoba może zostać obciążona obowiązkiem alimentacyjnym, istotna jest nie tyle jej aktualna sytuacja majątkowa i zarobkowa, lecz właśnie to, jaka ta sytuacja mogłaby być, gdyby wykorzystano wszelkie sposoby na osiągnięcie możliwie wysokiego pułapu zarobków i posiadanego majątku (orzeczenie SN z dnia 9 stycznia 1959 r., III CR 212/58, OSN 1960, nr 2, poz. 48).

Sprawa o alimenty może więc zakończyć się zasądzeniem od rodziców żądanej kwoty alimentów na rzecz dziecka, które będą płatne do rąk opiekuna zastępczego, chyba że sąd postanowi inaczej.

W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego (np. podwyższenie alimentów).

Fakt uzyskania przez dziecko pełnoletności nie oznacza, że obowiązek alimentacyjny rodziców wygasa. Uprawniony może znajdować się w sytuacji, w której nie jest jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać (np. nadal kształci się i nie ma wyuczonego zawodu). Przepisy nie określają również granicy wieku, do której możliwe jest realizowanie obowiązku alimentacyjnego. Należy pamiętać, że aby obowiązek alimentacyjny został uchylony, trzeba się zwrócić do sądu.

Opłata za pobyt dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej

Za pobyt dziecka w pieczy zastępczej rodzice ponoszą miesięczną opłatę w wysokości przyznanych świadczeń oraz dodatków, o których mowa w art. 80 ust. 1 i art. 81 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W przypadku umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej spokrewnionej, opłata za pobyt dziecka aktualnie wynosi 785 zł miesięcznie, a w rodzinie zastępczej niezawodowej, zawodowej lub rodzinnym domu dziecka – 1189 zł miesięcznie. W sytuacji gdy rodzina zastępcza pobiera świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka na podstawie dotychczasowych przepisów, tj. ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.), wysokość opłaty będzie odpowiadała wysokości przyznanego tej rodzinie świadczenia.

Ograniczenie, pozbawienie lub zawieszenie władzy rodzicielskiej nie wyłącza obowiązku ponoszenia opłaty.

Ośrodek Pomocy Społecznej prowadzi postępowania administracyjne w sprawie ustalenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej jako jednostka właściwa ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem w rodzinie zastępczej czy rodzinnym domu dziecka. Ustalenie opłaty następuje w drodze decyzji starosty, od której służy odwołanie na zasadach określonych w Kodeksie postępowania administracyjnego.

Opłatę rodzice ponoszą od dnia umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej i odpowiadają za nią solidarnie. Oznacza to, że każde z nich odpowiada za całość, jednak w momencie gdy jedno zapłaci całą kwotę, dług wygasa, ale osoba płacąca może żądać zwrotu połowy od drugiej. Oznacza to, że starosta ma prawo ściągnąć całą należność od jednego rodzica, który może wystąpić z powództwem przeciwko drugiemu rodzicowi o zwrot połowy uiszczonej kwoty.

Od opłaty naliczane są odsetki ustawowe od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym decyzja ustalająca opłatę stała się ostateczna. Należności z tytułu nieponoszenia opłaty podlegają egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Rodzice nie ponoszą opłaty za okres, w którym dziecko umieszczone w pieczy zastępczej przebywa u nich lub u jednego z nich.

Opłata nie jest ustalana jeżeli dziecko pozostawione zostało przez rodziców bezpośrednio po urodzeniu.

W przypadku powstania zaległości z tytułu nieponoszenia opłaty, za okres dłuższy niż 12 miesięcy starosta przekazuje do biura informacji gospodarczej informację gospodarczą o powstaniu tej zaległości.

Istnieje możliwość ubiegania się o umorzenie w całości lub w części, łącznie z odsetkami, odroczenie terminu płatności, rozłożenie na raty lub odstąpienie od ustalenia opłaty. Warunki umorzenia w całości lub w części, łącznie z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstępowania od ustalenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej ustala Rada Powiatu.

Pan Piotr już wie, że musi pokryć koszty pobytu dziecka w pieczy zastępczej w wysokości, jaka przyznana została przez starostę z uwzględnieniem alimentów. Opłatę tę ponoszą także rodzice pozbawieni władzy rodzicielskiej lub którym władza rodzicielska została zawieszona albo ograniczona.

Pan Piotr może złożyć wniosek o umorzenie płatności w całości lub w części. Jeśli wniosek nie zostanie uwzględniony, pan Piotr może wnioskować o. rozłożenie płatności na raty i wstrzymanie naliczania odsetek..

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2022 r., poz. 447 t.j.) .
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2022 r., poz. 528 t.j)

Autor: Anna Pieślak

Wniosek o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania.

15 sierpnia 2022

Pan Ireneusz jest osobą z niepełnosprawnością, całkowicie niezdolną do samodzielnej egzystencji.. Porusza się na wózku, co dwa dni musi być dializowany. Mieszka z dorosłą córką. Żona pana Ireneusza zmarła rok temu i wówczas zaczęły się poważne problemy w domu. Córka nie pracuje, nie chce pomagać ojcu, nic w domu nie robi. Sprowadziła chłopaka, z którym urządzają imprezy alkoholowe. Córka nie partycypuje w czynszu ani opłatach za mieszkanie. Pan Ireneusz obawia się, że mieszkanie zostanie zadłużone gdyż on sam nie jest w stanie ponosić wszystkich opłat. Kiedy pan Ireneusz zwraca się do córki o pomoc, słyszy same obelgi i wyzwiska pod swoim adresem. Córka nie sprząta, w kuchni zalęgło się robactwo. Taka sytuacja zagraża życiu i zdrowiu pana Ireneusza ponieważ przy dializowaniu pacjent powinien przebywać w higienicznych warunkach. Pan Ireneusz niejednokrotnie błagał córkę aby poszła do pracy i wielokrotnie aby posprzątała kuchnię i łazienkę. Zawsze spotykała go taka sama reakcja, śmiech i wyzwiska. Córka powiedziała mu, że się go wstydzi i najlepiej by było gdyby już umarł. Sprawa jest o tyle bolesna, że jest to córka. Pan Ireneusz zwrócił się do doradcy obywatelskiego z prośbą o pomoc.

Doradca obywatelski wyjaśnił panu Ireneuszowi, że ma on do czynienia z przemocą domową. Doradca poinformował, że dalsze przebywanie pana Ireneusza w takich warunkach może doprowadzić u niego do poważnych konsekwencji zdrowotnych a nawet utraty życia.

W przepisach ustawy o przemocy w rodzinie ustawodawca zamieścił preambułę wskazując w niej, że przemoc w rodzinie narusza podstawowe prawa człowieka, w tym prawo do życia i zdrowia oraz poszanowania godności osobistej, a władze publiczne mają obowiązek zapewnić wszystkim obywatelom równe traktowanie i poszanowanie ich praw i wolności.

Zgodnie z ustawą przez przemoc w rodzinie należy rozumieć jako „jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.” Ustawa definiując „członków rodziny” odsyła do definicji osoby najbliższej zawartej w art. 115 §11 Kodeksu Karnego. Zgodnie z tym odesłaniem członkiem rodziny w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie jest „małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu”.

Doradca poinformował pana Ireneusza, że jego córka dopuszcza się przestępstwa z art. 207 Kodeksu karnego, który stanowi: “§ 1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

W przypadku pana Ireneusza pożądanym rozwiązaniem byłby nakaz sądu do opuszczenia przez córkę wspólnie zajmowanego mieszkania.

Z wnioskiem o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia może wystąpić jedynie osoba, przeciwko której zachowania mieszczą się w definicji przemocy w rodzinie.

Wniosek składa się na urzędowym formularzu. Wzór wniosku jest do pobrania: https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/wzor-wniosku-o-zobowiazanie-osoby-stosujacej-przemoc-w-rodzinie-do-opuszczenia-wspolnie-zajmowanego-mieszkania-i-jego-bezposredniego-otoczenia-lub-zakazanie-zblizania-sie-do-mieszkania-i-jego-bezposredniego-otoczenia

W formularzu wniosku przewidziano możliwość wnioskowania o udzielenia zabezpieczenia. Jest to punkt 5.5 – tę rubrykę formularza wypełniają wnioskodawcy, którzy domagają się udzielenia zabezpieczenia, kiedy nakaz opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia ani zakaz zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia nie były uprzednio wydane przez Policję lub Żandarmerię Wojskową.

Pan Ireneusz uzyskał pomoc doradcy obywatelskiego w wypełnieniu wniosku wraz z udzieleniem zabezpieczenia.

Wypełniony wniosek składa się do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania.

Podstawa prawna:
Ustawa z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U.05.180.1493)
Ustawa Kodeks karny z 6 czerwca 1997 r. (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553)
Kodeks karny
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 listopada 2020 roku .

Autor: Anna Pieślak

Jak zaskarżyć uchwałę Zarządu Dzielnicy m.st. Warszawy odmawiającą przyznania pomocy mieszkaniowej?

13 czerwca 2022

Pani Agnieszka, samotna matka, mieszka z trojgiem małoletnich dzieci w mieszkaniu komunalnym jej rodziców. W lokalu zamieszkuje także babcia pani Agnieszki. Lokal ma spory metraż, położony jest w m.st. Warszawie. Rodzice oraz babcia od lat nadużywają alkoholu, awantury są na porządku dziennym, nierzadko dochodzi do rękoczynów, niejednokrotnie interweniowała policja. Pani Agnieszka, po urodzeniu dzieci, próbowała rozwiązać jakoś ten problem. W wyniku porady doradcy obywatelskiego, zgłosiła rodziców i babcię do Dzielnicowej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Sprawa trafiła do sądu, który wydał nakaz przymusowego leczenia zarówno babci jak i rodziców pani Agnieszki. Jak dotąd, niestety, nie udało się pani Agnieszce umieścić ani rodziców ani babci w ośrodku odwykowym z powodu braku miejsc. Doradca obywatelski poradził pani Agnieszce złożyć wniosek o pomoc mieszkaniową. Pani Agnieszka otrzymała pismo z Urzędu, z którego dowiedziała się, że nie została zakwalifikowana do pomocy mieszkaniowej z powodu przekroczenia kryterium metrażowego.

Starając się o lokal, mieszkańcy składają wniosek o pomoc mieszkaniową z zasobów m.st. Warszawy w Urzędzie Dzielnicy, w której zamieszkują. Po skompletowaniu dokumentacji przez Wydział Zasobów Lokalowych, wniosek jest opiniowany przez Komisję Mieszkaniową. Na podstawie tych informacji, Zarząd Dzielnicy podejmuje uchwałę o zakwalifikowaniu lub niezakwalifikowaniu do udzielenia pomocy mieszkaniowej.

Czasami uchwały Zarządu Dzielnicy są podejmowane w sposób niekorzystny dla wnioskodawców. Na przykład nie jest rozpatrywana ich sytuacja życiowa.

Jedną z częstych przyczyn odmowy przyznania lokalu, tak jak w przypadku pani Agnieszki, jest przekroczenie kryterium metrażowego. Mimo zmian w Uchwale Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 10 czerwca 2021 roku,, pozostaje ono na niskim poziomie.

O wprowadzonych zmianach można przeczytać tutaj: https://poradnictwoobywatelskie.com/2021/07/05/jak-uzyskac-pomoc-mieszkaniowa-w-warszawie-po-1-lipca-2021-roku/.

Doradca obywatelski poinformował panią Agnieszkę, że Zarząd Dzielnicy ma możliwość przyznania pomocy mieszkaniowej nawet jeśli zostanie przekroczone kryterium metrażowe. Może bowiem skorzystać z przepisu, zawartego w Uchwale Nr XXIII/669/2019 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 5 grudnia 2019 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy a który stanowi, że wnioskodawca, który znajduje się w wyjątkowej trudnej sytuacji zdrowotnej, rodzinnej lub społecznej i byłoby to zgodne z zasadami współżycia społecznego, Zarząd dzielnicy na podstawie analizy i oceny sytuacji życiowej i majątkowej wnioskodawcy może postanowić o zwolnieniu z kryterium metrażowego

W przypadku pani Agnieszki Zarząd Dzielnicy nie skorzystał z przepisu, który dawał mu możliwość uwzględnienia wyjątkowo trudnej sytuacji społecznej pani Agnieszki i nie uwzględnił szczególnych potrzeb lokatorów jakimi są małoletnie dzieci.

Co w tej sytuacji może zrobić pani Agnieszka? Doradca obywatelski poinformował panią Agnieszkę, że uchwałę Zarządu Dzielnicy można zaskarżyć do sądu administracyjnego.

Skargę składa się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem Urzędu Dzielnicy. Należy zrobić trzy kopie skargi – dwie złożyć do sądu, jedną zachować dla siebie. Do skargi należy dołączyć dokumentację świadczącą o sytuacji rodzinnej i społecznej, która uzasadnia potrzebę otrzymania pomocy mieszkaniowej.

Wzór skargi::

Warszawa, dnia ………….. r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie

za pośrednictwem

Zarządu Dzielnicy………………………… m.st. Warszawy

Skarżący: (lokator) ….…………………… ……………………… ………. Warszawa

Organ strony przeciwnej:

Miasto Stołeczne Warszawa Zarząd Dzielnicy …………………. m.st. Warszawy ul. …………………… ………….Warszawa

SKARGA DO WOJEWÓDZKIEGO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO NA UCHWAŁĘ NR ……………. ZARZĄDU DZIELNICY ……………….. MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY Z DNIA ……………….. R.

ZNAK SPRAWY: ………………………………………..

1. Na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym wnoszę skargę na uchwałę Zarządu ………………….. nr ……………… z dnia ………………..r., znak sprawy ……………………………………. w przedmiocie zakwalifikowania Skarżącej/ego do udzielenia pomocy mieszkaniowej poprzez wynajem zajmowanego lokalu na czas oznaczony.

2. Na podstawie art. 57 par. 1 pkt. 3 Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zaskarżonej w całości uchwale zarzucam naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 7 art. 75 par. 1, art. 77 par. 1, art. 78 par. 1, art. 80 par. 1 i art 107 par. 3 ustawy Kodeksu postępowania administracyjnego, poprzez niewyjaśnienie okoliczności faktycznych istotnych dla prawidłowego rozpoznania sprawy oraz dowolną ocenę zebranego materiału dowodowego, polegającego na tym, że nie przesłuchano skarżących i wnoszę o stwierdzenie nieważności uchwały Nr. ………………….. Zarządu Dzielnicy ………………… m.st. Warszawy z dnia ……………. roku.

3. Na podstawie art. 243 i nast. Ustawy Prawo postępowania przed sądami administracyjnymi wnoszę o przyznanie prawa pomocy poprzez:

1. zwolnienie z kosztów sądowych

2. ustanowienie adwokata lub radcy prawnego z urzędu

UZASADNIENIE

Skarżąca/y złożył(a) w dniu …………………………. wniosek o pomoc mieszkaniową z zasobów m.st. Warszawy. W dniu ………….. r. Zarząd Dzielnicy ……………. rozpatrzył wniosek o pomoc mieszkaniową i nie zakwalifikował skarżącej/ego do udzielenia pomocy mieszkaniowej.

Dowód: Pismo Wydziału Zasobów Lokalowych dla Dzielnicy ………….. z dnia …………. r.

Dowód: Uchwała nr ……….. Zarządu Dzielnicy …………. m.st. Warszawy z dnia …………. r., znak sprawy: ………………………………….

Powodem odmowy było ………………………………………………………………………………………………………… ………..

Podnieść należy, że Zarząd Dzielnicy w skarżonej Uchwale nie wziął pod uwagę Art. 7 ust. 4 Uchwały nr XXIII/669/2019 Rady m.st. Warszawy z dnia 5 grudnia 2019 r., która stwierdza, że jeśli wnioskodawca w związku z warunkami mieszkaniowymi znajduje się w wyjątkowo trudnej sytuacji zdrowotnej, rodzinnej lub społecznej i byłoby to zgodne z zasadami współżycia społecznego, zarząd dzielnicy na podstawie analizy i oceny sytuacji życiowej i majątkowej wnioskodawcy może postanowić o zwolnieniu z warunków, o których mowa w ust. 1, czyli warunków dotyczących kryterium metrażowego. Zarząd jednak nie podjął nawet próby wnikliwego przeanalizowania warunków mieszkaniowych i sytuacji życiowej Skarżącej/ego, tym samym dopuszczając się rażącego zaniedbania swoich obowiązków i samym naruszył prawa Skarżącej podejmując skarżoną Uchwałę. Zauważyć należy, że orzecznictwo sądowe nie dopuszcza odmowy przyznania lokalu socjalnego z przyczyn innych niż nie spełnianie kryterium dochodowego i tytułu najmu do innego lokalu ( wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 22 stycznia 2008 r. sygn. akt IV SA/Wr 541/07). Warunki przyznawania lokali socjalnych określa Ustawa o ochronie praw lokatorów z dnia 21 czerwca 2001 r. w której w Art. 23 ust. 2 ustalone są jedynie dwa kryteria udzielania pomocy mieszkaniowej w postaci najmu socjalnego: brak tytułu prawnego do innego lokalu i spełnianie kryterium dochodowego. Wprowadzanie przez Zarząd Dzielnicy innych wymogów i kryteriów jest więc niezgodne z w/w zapisem Ustawy. Nie ulega też wątpliwości, że Skarżąca/y ma pod swoją opieką małoletnie dzieci i konstytucyjnym obowiązkiem Gminy, wynikającym wprost z art. 75 Konstytucji RP jest zapewnienie realizacji jej potrzeb mieszkaniowych, czego Zarząd Dzielnicy uporczywie odmawia, nie uznając prawa Skarżącej/ego do starania się o lokal z zasobu mieszkaniowego m.st. Warszawy. Prawo lokalne ustanowione Uchwałą nr XXIII/669/2019 Rady m.st. Warszawy z dnia 5 grudnia 2019 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy musi pozostawać w zgodzie z Konstytucją RP i wywodzić się z Ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianach kodeksu cywilnego. Nie można stosować procedur krzywdzących dla obywatela przez odmowę zaspokojenia uzasadnionych i chronionych prawem potrzeb mieszkaniowych. To wszystko powoduje, że Skarżąca/y nie ma innego wyjścia niż wnieść skargę na Uchwałę Zarządu Dzielnicy i skarga ta jest zasadna.

Podpis skarżącej/ego

………………………

Załączniki:

1. Pismo Wydziału Zasobów Lokalowych dla Dzielnicy …………… z dnia ……………… r.

2. Uchwała nr ……….. Zarządu Dzielnicy …………. m.st. Warszawy z dnia …………. r.,

Podstawa prawna:
Uchwała Nr XXIII/669/2019 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 5 grudnia 2019 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy
Uchwała Nr XLIX/1531/2021 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY z 10 czerwca 2021 r. zmieniająca uchwałę w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy oraz uchwałę w sprawie Wieloletniego Programu Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem m.st. Warszawy na lata 2021-2025, w tym Programu Mieszkaniowego m.st. Warszawy

Autor: Anna Pieślak