apozarowska

Doręczenie korespondencji sądowej przez komornika

9 Maj 2022

Pan Adam od wielu lat żyje w nieformalnej separacji z żoną, mieszka w Warszawie, a jego żona w Poznaniu. Pan Adam jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym. Z powodu stanu zdrowia nie może podjąć zatrudnienia i utrzymuje się z zasiłku stałego z OPS w wysokości 645 zł. Wynajmował pokój, ale obecnie nie stać go na opłacenie najmu. Z uwagi na to, że zalega z płatnościami za kilka miesięcy, wynajmujący zażądał opuszczenia i opróżnienia mieszkania z rzeczy pana Adama. Pan Adam zwrócił się do doradcy obywatelskiego z pytaniem jak uzyskać dla siebie mały lokal z zasobów Miasta. Okazało się jednak, że nie jest to możliwe dopóki pan Adam formalnie jest żonaty. Dlatego pan Adam postanowił się rozwieść. Przy pomocy doradcy napisał i złożył do biura podawczego sądu pozew o rozwód, ale niestety żona nie odebrała korespondencji sądowej… Pan Adam właśnie otrzymał pismo z sądu zobowiązujące go do doręczenia korespondencji pozwanej (żonie) przez komornika, a ponieważ zupełnie nie wie o co chodzi, ponownie zgłosił się do punktu NPO.

Doradca przede wszystkim poinformował Pana Adama, że taka procedura jest zgodna z Kodeksem Postępowania Cywilnego. Jest to regulacja stosunkowo nowa, ponieważ weszła w życie 7 listopada 2019 roku. Procedura doręczenia korespondencji przez komornika wygląda następująco.

Jeśli adresat, pomimo podwójnego awizo, nie odbierze pozwu lub innego pierwszego pisma procesowego – sąd zawiadamia o tym powoda, czyli stronę, która wniosła sprawę. Strona pozywająca ma dwa miesiące na przesłanie do sądu potwierdzenia doręczenia pozwu za pośrednictwem komornika albo wskazania aktualnego adresu pozwanego lub dostarczenie innego dowodu, że pozwany przebywa pod adresem wskazanym w pozwie.

Wniosek o doręczenie korespondencji składa się do komornika, w którego rewirze znajduje się miejsce doręczenia. Rewir to obszar właściwości sądu rejonowego, przy którym działa komornik. Znaczenie ma więc adres osoby pozwanej, wskazanej w pozwie oraz miejscowość, w której znajduje się siedziba kancelarii komornika.

Doręczenie przez komornika wiąże się z kosztami. Komornik pobiera opłatę stałą w kwocie 60 zł + ewentualne koszty dojazdu poza miejscowość będącą siedzibą komornika.

Jeżeli doręczenie na pierwotny adres jest nieskuteczne, podjęcie przez komornika czynności zmierzających do ustalenia aktualnego adresu pozwanego wiąże się z opłatą stałą w kwocie 40 zł + koszty korespondencji i zapytań.

Czynności, które komornik podejmuje w celu doręczenia korespondencji sądowej polegają na jego osobistym stawieniu się pod wskazanym przez powoda adresem i próbie doręczenia korespondencji. W razie niepowodzenia, komornik przeprowadza wywiad środowiskowy z osobami, które zastanie pod danym adresem lub z sąsiadami w celu uzyskania informacji czy adresat zamieszkuje we wskazanym miejscu.

Opłata stała od wniosku powoda o doręczenie korespondencji zgodnie z Ustawą o kosztach komorniczych wynosi 60 złotych. Opłatę tę wnosi się na rachunek bankowy wybranego komornika wraz z wnioskiem o doręczenie. Opłata jest pobierania za doręczenie na jeden konkretny adres, wskazany we wniosku, niezależnie od liczby zamieszkałych pod tym adresem osób. Naliczenie kolejnej opłaty 60 zł za doręczenie może nastąpić tylko jeśli w trakcie czynności komorniczych okaże się, że pozwany zamieszkuje pod innym adresem, a powód złoży wniosek o dostarczenie korespondencji na ten inny adres.

Gdy zlecenie zostanie złożone, następuje pierwszy etap doręczenia, podczas którego komornik podejmuje jedynie próbę doręczenia korespondencji pod adresem wskazanym w zleceniu. Komornik ma na to 14 dni od złożenia opłaconego zlecenia.

Jeśli komornik zastanie adresata w miejscu zamieszkania, legitymuję tę osobę i doręcza jej korespondencję. Adresat podpisuje zwrotne potwierdzenie odbioru, które stanowi dowód doręczenia. Jeżeli komornik nie zastanie adresata w domu, a ustalił np. z sąsiadami lub osobą mieszkającą z adresatem, że adresat mieszka pod tym adresem tylko nie ma go w domu, wówczas zostawia awizo do odbioru pisma w kancelarii komorniczej. Komornik nie może wręczyć pisma innej osobie, nawet jeśli mieszka ona wspólnie z adresatem. Jeśli adresat nie odbierze listu w ciągu 14 dni, list uważa się za doręczony.

Komornik może uzyskać informacje co do adresu zamieszkania pozwanego od organów podatkowych i rentowych (urząd skarbowy, ZUS), banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. Komornik może wystąpić również z zapytaniem do organów administracji publicznej, zakładów ubezpieczeń czy spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych.

Wniosek o poszukiwanie aktualnego adresu zamieszkania podlega opłacie komorniczej w wysokości 40 zł. Oprócz tej opłaty powód będzie musiał ponieść dodatkowe wydatki, np. za udzielenie komornikowi informacji przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Urząd Skarbowy, Centralną Ewidencję Pojazdów i Kierowców (CEPiK) lub banki. Komornik może pobierać również zryczałtowane koszty dojazdu do miejsca, w którym doręcza pismo, ponieważ przysługuje mu zwrot zryczałtowanych kosztów dojazdu w granicach miejscowości będącej siedzibą kancelarii komornika.

W razie wątpliwości o wszystkich kosztach związanych z doręczeniem korespondencji można porozmawiać z doradcą obywatelskim, ale także z komornikiem przed podjęciem przez niego konkretnej czynności.

Niestety, dopiero po zakończeniu czynności można zwrócić się do komornika o wydanie prawomocnego postanowienia stwierdzającego wysokość wszystkich poniesionych kosztów doręczenia korespondencji lub/i ustalenia aktualnego adresu zamieszkania pozwanej/go, i potem, przedkładając prawomocne postanowienie komornika – złożyć do sądu wniosek o zasądzenie zwrotu tych kosztów od strony pozwanej.

Pan Adam otrzymał Wzór wniosku o doręczenie korespondencji oraz dane kancelarii komorniczej właściwej do prowadzenia sprawy ze względu na adres zamieszkania pozwanej.

Jak tylko otrzyma prawomocny wyrok rozwodowy, będzie mógł w punkcie poradnictwa obywatelskiego uzyskać pomoc w wypełnieniu i uzasadnieniu wniosku o pomoc mieszkaniową z zasobów Miasta.

Podstawa prawna:
Kodeks postępowania Cywilnego. Ustawa o kosztach komorniczych.

Wzór wniosku:

Miejscowość, data

………………………….. dnia …………………….

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym

………………………………………………………………..

Adres kancelarii:

Miejscowość:

Wnioskodawca -Powód ……………………………………………………………………………

zamieszkały ………………………………………………………..

……………………………………………………………………………

PESEL …………………………………………………………………

Adresat:

……………………………………………………………………………

Zamieszkała/y ……………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………

PESEL …………………………………………………………………

WNIOSEK O DORĘCZENIE KORESPONDENCJI/ PISMA PROCESOWEGO

Przedkładając zobowiązanie Sądu ……………………… w …………………………….. z dnia …………… sygn. akt …………………………… oraz załączone do niego pismo, wnoszę o doręczenie.

Opcjonalnie:

W przypadku gdyby podany adres był nieaktualny, wnoszę o ustalenie aktualnego adresu Pozwanej.

…………………………………

Podpis

Załączniki:

1. Zobowiązanie Sądu wraz z korespondencją.

2. Potwierdzenie wniesienia opłaty za doręczenie korespondencji przez komornika.

Autor: Agnieszka Pożarowska

Dodatek osłonowy

28 marca 2022

Pani Janina jest wdową samotnie mieszkającą w lokalu komunalnym. Niedawno zmarł jej syn, z którym wspólnie mieszkała i dzieliła koszty utrzymania. Obecnie utrzymuje się tylko z niewysokiej emerytury. Pani Janina kilka miesięcy temu ogłosiła upadłość konsumencką i jest w trakcie postępowania upadłościowego. Opłaty za mieszkanie pochłaniają większość jej emerytury. Żywność i środki czystości kupuje Pani Janinie wnuk. Pani Janina chciała skorzystać z dofinansowania do czynszu i opłat za energię, ale okazało się, że nie może liczyć na dodatek mieszkaniowy, ponieważ przekracza tzw. kryterium powierzchniowe. Nie chce zamienić mieszkania na mniejsze, gdyż w obecnym mieszka kilkadziesiąt lat i stanowi ono dla niej wartość emocjonalną – tu mieszkała z mężem, tu wychowała i opiekowała się chorym synem. Jaki rodzaj wsparcia ze strony państwa przysługuje pani Janinie?

W dniu 17 grudnia 2021 r. Sejm przyjął ustawę o dodatku osłonowym. Zgodnie z tą ustawą dodatek osłonowy przysługuje gospodarstwu domowemu, którego przeciętne miesięczne dochody nie przekraczają:

2100 zł w gospodarstwie jednoosobowym albo
1500 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym (dochód w rozumieniu ustawy o świadczeniach rodzinnych).

Dla gospodarstw spełniających powyższe kryteria, dodatek osłonowy wyniesie rocznie:

400 zł – dla osoby prowadzącej jednoosobowe gospodarstwo domowe,
600 zł; dla gospodarstwa domowego składającego się z 2 do 3 osób,
850 zł dla gospodarstwa domowego składającego się z 4 do 5 osób,
1150 zł dla gospodarstwa domowego składającego się z co najmniej 6 osób.

Uwaga! Kwota dofinansowania uzależniona jest od źródła ogrzewania.

Wyższy dodatek osłonowy otrzymają gospodarstwa, których głównym źródłem ogrzewania jest: kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane węglem lub paliwami węglopochodnymi.

Jednak aby otrzymać wyższy dodatek, konieczny jest wpis takiego źródła ogrzewania do centralnej ewidencji emisyjności budynków.

W takim przypadku dodatek osłonowy wyniesie rocznie:

500 zł dla gospodarstwa domowego jednoosobowego;
750 zł dla gospodarstwa domowego składającego się z 2 do 3 osób;
1062,50 zł dla gospodarstwa domowego składającego się z 4 do 5 osób;
1437,50 zł dla gospodarstwa domowego składającego się z co najmniej 6 osób.

W przypadku dodatku osłonowego obowiązuje tzw. zasada złotówka za złotówkę. Oznacza to, że dodatek będzie przyznawany nawet po przekroczeniu kryterium dochodowego, a kwota dodatku będzie pomniejszana o kwotę tego przekroczenia. Minimalna kwota wypłacanych dodatków osłonowych wynosi 20 zł.

Terminy wypłaty dodatków osłonowych:

Dla wniosków złożonych do 31 stycznia 2022 r. wypłata dodatków zostanie zrealizowana w dwóch równych ratach, tj. do 31 marca i do 2 grudnia b.r.
Osoby, które nie złożyły wniosku do końca stycznia 2022 r., nadal będą mogły ubiegać się wsparcie. Wówczas muszą złożyć wniosek do 31 października 2022 r. W tym przypadku wypłata 100% dodatku zostanie zrealizowana do 2 grudnia 2022 r.

Uwaga!

Wnioski o wypłatę dodatku osłonowego złożone po 31 października 2022 r. nie zostaną rozpatrzone.

Wniosek o dodatek osłonowy składa się w gminie właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby składającej wniosek. Wnioskodawcy nie muszą występować do ZUS w celu otrzymania zaświadczenia dotyczącego otrzymywanych świadczeń. Gminy mają obowiązek samodzielnie pozyskiwać dane niezbędne do ustalenia dochodu w celu rozpatrzenia wniosku.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym

Autor: Agnieszka Pożarowska

Rodzinny Kapitał Opiekuńczy

31 stycznia 2022

Pani Renata jest matką dwójki dzieci: jednorocznej Zosi i dwuletniego Tomka. W grudniu panią Renatę opuścił partner. Została sama z dziećmi. Pani Renata utrzymuje się ze świadczenia rodzicielskiego, tzw. „kosiniakowego” (pracowała na umowę zlecenie i nie nabyła prawa do zasiłku macierzyńskiego) i świadczenia wychowawczego 500 +. Po odejściu partnera Pani Renacie trudno jest „związać koniec z końcem”, dlatego poprosiła o informację, na jaką pomoc materialną może liczyć.

Pani Renata w Punkcie Nieodpłatnego Poradnictwa Obywatelskiego została poinformowana o świadczeniach przysługujących jej w obecnej sytuacji.

Wszyscy rodzice spełniający kryterium dochodowe tzn. jeśli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 674,00 zł, mają prawo do świadczeń rodzinnych na dzieci. Jeśli członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne, to dochód nie może przekraczać 764,00 zł. Podstawowym świadczeniem jest zasiłek rodzinny.

Jeśli pani Renata uzyska prawo do tego zasiłku, w przyszłości, jak dzieci pójdą do szkoły będzie mogła uzyskać dodatek dla każdego dziecka z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego. Dodatek przysługuje również na dziecko rozpoczynające roczne przygotowanie przedszkolne. Świadczenie wypłaca się raz z roku w wysokości 100,00 zł na dziecko.

Jeśli któreś z dzieci podejmie naukę poza miejscem zamieszkania należał się będzie dodatek również z tego tytułu. Na dziecko, które zamieszkało ze względu na naukę w innej miejscowości np. w internacie dodatek wynosi 113,00 zł miesięcznie, a w przypadku dojazdów 69,00 zł miesięcznie.

Wniosek o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego i dodatków można złożyć zarówno w formie papierowej jak i elektronicznej. Wniosek można złożyć w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce zamieszkania lub w ośrodku pomocy społecznej. Drogą elektroniczną wniosek można złożyć pod warunkiem, że ma się założony profil zaufany e-PUAP.

Wszyscy rodzice, bez względu na dochód otrzymują oczywiście świadczenie wychowawcze, tzw. 500+. Od 2022 roku wnioski przyjmowane są wyłącznie drogą elektroniczną, poprzez: jedną z platform elektronicznych:

PUE ZUS
Emp@tia
bankowość elektroniczną

Platforma Usług Elektronicznych (PUE) PUE ZUS wymaga posiadania konta w tej usłudze.

W przypadku serwisu Empatia do uwierzytelnienia wymagany jest Podpis Kwalifikowany lub Profil Zaufany.

Jeśli ktoś korzysta z bankowości elektronicznej – najprostszym sposobem jest skorzystanie ze strony internetowej lub aplikacji mobilnej swojego banku. Instrukcje dostępne są na stronach internetowych banków.

Rodzinny Kapitał Opiekuńczy – nowe świadczenie dla rodzin

Rodzinny kapitał opiekuńczy (RKO) można otrzymać na dziecko w wieku od 12 do 35 miesiąca życia. Świadczenie to nie zależy od dochodu rodziny i wynosi w sumie do 12 tys. zł na drugie i każde kolejne dziecko.

Rodzinny kapitał opiekuńczy przysługuje matce lub ojcu dziecka oraz osobie, która przyjęła dziecko na wychowanie i wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia, pod warunkiem, że dziecko mieszka wspólnie z wnioskodawcą i jest na jego utrzymaniu.

Jeśli rodzice sprawują opiekę naprzemienną (i jest to zgodne z orzeczeniem sądu), świadczenie mogą otrzymywać obydwoje w wysokości połowy przysługującej kwoty.

Rodzinny kapitał opiekuńczy przysługuje na drugie i każde kolejne dziecko w rodzinie, dlatego we wniosku należy wskazać pierwsze dziecko w rodzinie, którym jest najstarsze dziecko, bez względu na wiek (jeśli dzieci urodziły się tego samego dnia, miesiąca i roku, np. bliźniaki, to najstarszym dzieckiem jest dziecko, które rodzic wskaże we wniosku).

Uwaga!

Pierwszym dzieckiem w rodzinie oczywiście jest dziecko własne, ale może nim być także dziecko małżonka, dziecko drugiego rodzica, z którym rodzic wychowuje je wspólnie, dziecko przyjęte na wychowanie, ale pod warunkiem, że wnioskodawca wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia.

Rodzic dziecka może zdecydować czy chce otrzymywać świadczenie w wysokości 500 zł przez 24 miesiące, czy w wysokości 1 000 zł przez 12 miesięcy. W okresie wypłaty świadczenia można raz zmienić decyzję w sprawie wysokości miesięcznej kwoty świadczenia.

Wniosek o rodzinny kapitał opiekuńczy można składać od 1 stycznia 2022 r. do ZUS.

Wniosek o rodzinny kapitał opiekuńczy, podobnie jak wniosek o świadczenie 500+, można składać tylko elektronicznie.

Wniosek można składać:

od pierwszego dnia, w którym dziecko kończy 9-ty miesiąc życia,
do końca miesiąca, w którym dziecko kończy 13-ty. miesiąc życia.

Jeśli rodzic złoży wniosek w tym okresie, to będzie mu przysługiwał kapitał od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończyło 12 miesiąc życia.

Można wybrać dwa sposoby wypłat:

1. Po 1000 zł miesięcznie, wówczas wypłaty będą dokonywane do końca drugiego roku życia dziecka

2. po 500 zł miesięcznie, wówczas wypłaty będą dokonywane do końca 3 roku życia dziecka

Jeśli rodzic złoży wniosek po ukończeniu przez dziecko 1 roku, wypłata będzie pomniejszona o 500 zł za każdy miniony miesiąc po ukończeniu przez dziecko 1 roku. Np. jeśli rodzic złożył wniosek z chwilą gdy dziecko ukończyło 1 rok i 2 miesiące – wówczas za te dwa miesiące nie należy się wypłata.

Jeśli wniosek zostanie złożony po wymienionych terminach, rodzic wypłatę otrzyma od pierwszego dnia miesiąca, w którym złożył wniosek.

Wniosek o rodzinny kapitał opiekuńczy w styczniu 2022 r. może złożyć także rodzic dziecka, które ukończyło 12 miesiąc życia przed 2022 r.,

Świadczenie nie przysługuje, jeżeli dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej oraz kiedy rodzic został pozbawiony władzy rodzicielskiej

Jeśli zgodnie z orzeczeniem sądu opieka nad dzieckiem jest sprawowana na przemian z drugim rodzicem, to każdemu z rodziców przysługuje rodzinny kapitał opiekuńczy w wysokości połowy kwoty za dany miesiąc (250 zł albo 500 zł).

Wniosek o rodzinny kapitał opiekuńczy można złożyć tylko elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS, przez portal Emp@tia oraz przez bankowość elektroniczną. Funkcjonalność taką zapewniają następujące banki:

od 4 stycznia 2022 r:

Bank PKO BP,
ING Bank Śląski S.A.,
mBank S.A.,
Bank Millenium S.A.,
Bank PEKAO S.A.,

od 11 stycznia 2022 r.

Getin Noble Bank S.A.

od 24 stycznia 2022 r.:

Bank Pocztowy S.A.,

Credit Agricole Bank Polska S.A.

od 1 lutego 2022 r. funkcjonalność do obsługi wniosków będą posiadały:

Alior Bank S.A., BPS S.A., Santander, BNP Paribas S.A., SGB-Bank S.A., SKOK Energia, SKOK im. Powstańców Śląskich, SKOK Ziemi Rybnickiej, SKOK Unii Lubelskiej, SKOK Progres, SKOK Śląsk, SKOK Wisła, SKOK Chmielewskiego, SKOK Stefczyka, Krakowska SKOK, SKOK Szopienice, SKOK Świdnik, SKOK Centrum, SKOK Kwiatkowskiego, Regionalna SKOK im. Św. Brata Alberta

Jeżeli wnioskodawca złoży wniosek przez bank albo portal Emp@tia, a nie ma profilu na Platformie PUE ZUS, ZUS założy taki profil na podstawie danych z wniosku o rodzinny kapitał opiekuńczy.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym (Dz.U. z 2021 r. poz. 2270).

Autor: Agnieszka Pożarowska

Egzekucja zaległych alimentów z emerytury

10 listopada 2021

Pan Roman mieszka samotnie w wynajmowanym pokoju. Niedawno skończył 65 lat. Ostatnio miał problemy ze znalezieniem stałej posady i utrzymywał się tylko z prac dorywczych, dlatego z radością przyjął korespondencję z ZUS z decyzją o przyznaniu mu emerytury. Jakże wielkie było jego zdziwienie i rozczarowanie, gdy w dniu wypłaty pierwszego świadczenia dowiedział się w banku, że komornik zajął mu wszystkie środki na koncie z tytułu zaległości alimentacyjnych wobec Funduszu Alimentacyjnego, który wypłacał za pana Romana alimenty zasądzone na jego dzieci (obecnie dzieci pana Romana są już dorosłe i samodzielne, mają swoje własne rodziny). Pan Roman był przekonany, że zaszła jakaś fatalna pomyłka i przyszedł po pomoc do doradcy obywatelskiego.

Niestety nie doszło do żadnej pomyłki. Zadłużenie alimentacyjne jest w przepisach traktowane priorytetowo, więc konsekwencje dla dłużników alimentacyjnych są dotkliwsze niż to ma miejsce w przypadku innych rodzajów zadłużeń.

Jeśli chodzi o Fundusz Alimentacyjny, to zobowiązania wobec tego organu nie ulegają przedawnieniu. Egzekucja długu będzie więc prowadzona do skutku. Do przedawnienia roszczeń z funduszu alimentacyjnego nie dojdzie.

Ile komornik może zająć z tytułu zaległości alimentacyjnych z emerytury pana Romana?

Zajmując świadczenie emerytalne komornik musi wziąć pod uwagę dwa limity, a mianowicie maksymalną dopuszczalną kwotę potrącenia (60% kwoty świadczenia brutto) oraz tzw. kwotę wolną od potrąceń, czyli sumę, którą musi pozostawić z emerytury na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych (w 2021 r. – 555,19 zł). Kwota ta jest waloryzowana co roku od 1 marca na tych samych zasadach, co emerytury oraz renty.

Dodatkowe roczne świadczenia dla emerytów i rencistów, czyli tzw. „trzynastka” i “czternastka”, nie podlegają egzekucji komorniczej.

Dlaczego komornik zajął wszystkie środki na koncie pana Romana?

Wierzytelności z rachunku bankowego podlegają egzekucji na zaspokojenie alimentów w pełnej wysokości.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazał należne panu Romanowi świadczenie (po zajęciu odpowiednich kwot przez komornika) na konto bankowe, ale środki, które wpłynęły na konto natychmiast zostały zajęte przez komornika w pełnej wysokości i pan Roman został bez środków do życia.

Czy jest jakieś wyjście z sytuacji pana Romana?

Tak, pan Roman może wystąpić do wierzyciela, czyli Funduszu Alimentacyjnego o umorzenie zadłużenia, a jeśli wierzyciel nie zgodzi się na umorzenie, to o rozłożenie zadłużenia na raty.

Jeżeli wierzyciel wyrazi zgodę na rozłożenie zadłużenia na raty i wycofa wniosek egzekucyjny od komornika, to pan Roman będzie otrzymywał emeryturę w pełnej wysokości (środki na jego koncie również nie będą podlegały egzekucji) i będzie mógł spłacać raty w ustalonej z wierzycielem wysokości.

Zgodnie z przepisami dłużnik może wystąpić do organu właściwego wierzyciela o odroczenie spłaty, o rozłożenie na raty bądź o umorzenie zadłużenia. Wymienione sposoby powinny być stosowane w kolejności podanej w przepisie. Z tego powodu dłużnik alimentacyjny powinien wykorzystać przysługującą mu możliwość odroczenia terminu spłaty występującego zadłużenia lub rozłożyć tę spłatę na raty, a dopiero w ostateczności występować o umorzenie występującej należności.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2021.291 t.j. z dnia 2021.02.15).
Ustawa z dnia 9 stycznia 2020 r. o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (Dz.U.2021.1808 t.j. z dnia 2021.10.04).
Ustawa z dnia 21 stycznia 2021 r. o kolejnym w 2021 r. dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (Dz.U.2021.432 z dnia 2021.03.10). 4. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U.2021.1805 t.j. z dnia 2021.10.04).

Autor: Agnieszka Pożarowska

Podział majątku z kredytem hipotecznym w tle

19 lipca 2021

Pan Zbigniew zdecydował się rozwieść z żoną Moniką. Obydwoje małżonkowie są zgodni co do tego, że w ich małżeństwie od dawna przestało się układać. Od kilku lat prowadzą oddzielne gospodarstwa domowe. Nie mają dzieci, które ucierpiały by na ich rozstaniu. Postanowili się rozwieść bez orzekania o winie. Obydwoje utrzymują się z pracy i mają relatywnie dobre zarobki. Zagadnienie, które ich nurtuje to, jak podzielić majątek zgromadzony przez kilkanaście lat wspólnego życia, a zwłaszcza, co zrobić z mieszkaniem, które zakupili wspólnie już po zawarciu małżeństwa i które jest obciążone kredytem hipotecznym?

Uogólniając, majątek nabyty przez małżonków w trakcie trwania małżeństwa jest majątkiem wspólnym (tzw. wspólność ustawowa), chyba że dany składnik majątku został nabyty przez jednego z małżonków ze środków pochodzących z jego majątku osobistego.

Warto przypomnieć, co należy do majątku osobistego każdego z małżonków.

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
majątek nabyty przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę;
przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie (np. prawo do alimentów, prawo do wynagrodzenia);
przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę;
wierzytelności (wierzytelność to w prostych słowach prawo wierzyciela do domagania się od dłużnika spełnienia określonego świadczenia) z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego.

Dopóki trwa małżeństwo, trwa wspólnota majątkowa małżonków. Rozdzielność majątkowa powstaje z chwilą orzeczenia rozwodu (chyba że małżonkowie zdecydują się zawrzeć umowę o rozdzielności wcześniej lub jedno z nich wystąpi o takie orzeczenie do sądu). Dopiero gdy powstanie rozdzielność, można dzielić majątek zgromadzony w trakcie małżeństwa. Podziału majątku wspólnego dokonuje się przeważnie po uprawomocnieniu wyroku rozwodowego, ale zgodnie z przepisami Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, sąd może podzielić majątek wspólny już w wyroku orzekającym rozwód, o ile przeprowadzenie takiego podziału „nie spowoduje nadmiernych trudności i zwłoki w postępowaniu”. W praktyce oznacza to, że małżonkowie powinni do pozwu rozwodowego dołączyć stosowny wniosek wraz z propozycją zgodnego podziału majątku dorobkowego.

Przy podziale majątku wspólnego uwzględnia się stan majątku z chwili zniesienia współwłasności, a wartość tego majątku z chwili orzekania.

Istnieją dwa sposoby dokonania podziału majątku – umowny lub sądowy.

Podział umowny możliwy jest w sytuacji, gdy strony są w stanie porozumieć się w tej kwestii. Wówczas wystarczy umowa pomiędzy stronami dotycząca sposobu podziału majątku. W sytuacji, gdy w skład majątku wchodzi nieruchomość, umowę taką należy sporządzić w formie aktu notarialnego. Koszty notarialne uzależnione są od wartości majątku dorobkowego podlegającego podziałowi.

W sytuacji zaś gdy byli małżonkowie nie mogą dojść do porozumienia, pozostaje droga sądowa. Od wniosku o podział majątku wspólnego złożonego w sądzie właściwym dla miejsca położenia majątku, pobiera się opłatę stałą w kwocie 1000 zł. Jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt podziału majątku, to opłata ta wynosi 300 zł. Niestety, może się okazać, że nie jest to koniec wydatków. Jeżeli w trakcie postępowania niezbędne okaże się powołanie biegłego sądowego np. do oszacowania wartości majątku, to kosztami zostaną obciążone także strony postępowania.

We wniosku należy wskazać, co wchodzi w skład majątku wspólnego oraz zawrzeć propozycję, w jaki sposób majątek ma być podzielony, czyli który składnik majątkowy przechodzi na wyłączną własność jednej ze stron, czy istnieje konieczność dokonywania wzajemnych spłat czy też nie itp.

W toku postępowania sąd weryfikuje skład i wartość majątku, istniejące pomiędzy stronami roszczenia oraz dokonuje ostatecznie podziału majątku. Zazwyczaj majątek dorobkowy jest dzielony po równo. Istnieją jednak pewne wyjątkowe okoliczności, które przemawiają za tym, aby dokonany podział nie był całkowicie równy, np. gdy jeden z małżonków trwonił majątek, do którego powstania przyczynił się głównie drugi małżonek.

Byli małżonkowie nadal odpowiadają wspólnie (czyli solidarnie) za zaciągnięte przez siebie zobowiązania. Sytuacja komplikuje się, gdy tak jak w przypadku pana Zbigniewa, długiem jest kredyt hipoteczny zabezpieczony mieszkaniem lub domem.

W kwestii spłaty kredytu można starać się “dogadać” z bankiem. Można prosić bank o wydanie promesy, w której bank zobowiąże się przepisać umowę kredytu na jednego ze współmałżonków w momencie, gdy sąd prawomocnie orzeknie o przyznaniu mu mieszkania. W takiej sytuacji jedna ze stron będzie miała mieszkanie, ale również pozostały kredyt do spłaty. Druga strona tym samym pozbędzie się zobowiązania kredytowego, ale nie będzie już właścicielem mieszkania. Jest to jednak możliwe tylko w sytuacji, jeśli dochody jednego z małżonków są na tyle wysokie, że będzie on samodzielnie posiadał tzw. zdolność kredytową.

Niestety, zdarza się, nawet po rozwodzie, że kredyt wciąż obciąża obydwoje, byłych już, małżonków, ponieważ oddzielnie nie posiadają oni zdolności kredytowej. Sąd nie ma prawa ingerować w umowę kredytu i ustalać, kto będzie zobowiązany spłacać raty. Pomimo przyznania własności mieszkania tylko jednemu małżonkowi, oboje kredytobiorcy w takiej sytuacji będą w dalszym ciągu mieli obowiązek płacenia rat, ponieważ banku nie interesuje czy strony są nadal małżonkami czy też nie.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny 
Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych

Autor: Agnieszka Pożarowska

Rozdzielność majątkowa a podział majątku

24 Maj 2021

Pan Zbyszek ma 43 lata, jest ojcem 14-letniej Zosi. Dwa lata temu rozstał się z małżonką i wyprowadził ze wspólnie zajmowanego mieszkania własnościowego. Mieszkanie małżonkowie nabyli po ślubie. Żaden z małżonków nie wystąpił o rozwód ale związek pana Zbyszka zakończył się definitywnie i ojciec Zosi nie zamierza powrócić do domu. Kiedy emocje po rozstaniu z żoną już opadły, pan Zbyszek chciałby dokonać podziału majątku. Wyprowadzając się zostawił wszystko żonie. Postanowił, że sprawy majątkowe uporządkują kiedy obydwoje będą na to gotowi. Zwrócił się do doradcy z prośbą o pomoc w sprawie podziału majątku.

Wraz z zawarciem małżeństwa pomiędzy małżonkami powstaje wspólność majątkowa (wspólność ustawowa). Składniki majątku nabytego razem przez małżonków, lub przez jednego z nich w trakcie trwania małżeństwa stanowią od tej pory majątek wspólny.

Pan Zbyszek formalnie cały czas jest w związku małżeńskim, tym samym istnieje między nim a żoną wspólność majątkowa. W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Zawarta podczas trwania ustawowej wspólności majątkowej między małżonkami umowa o podział majątku wspólnego byłaby umową nieważną. Istniejący między małżonkami ustrój wspólności majątkowej znosi dopiero rozdzielność majątkowa. Wspólność majątkowa małżeńska ustaje również wraz z rozwiązaniem małżeństwa.

Rozdzielność majątkowa może zostać ustanowiona poprzez umowę zawartą u notariusza w formie aktu notarialnego lub w drodze postępowania sądowego. Umowa notarialna jest możliwa gdy oboje małżonkowie są zgodni co do treści tej umowy – konieczne jest zgodne oświadczenie woli obydwu stron. Pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej można również złożyć do sądu rejonowego, wydział cywilny, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania pozwanego.

Ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej podlega opłacie stałej w kwocie 200 złotych. Maksymalna taksa notarialna za umowę rozdzielności majątkowej małżeńskiej wynosi 400,00 zł netto + 23% VAT.

Podział majątku wspólnego podlega w sądzie opłacie stałej w kwocie 1000 złotych od wniosku. Jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt podziału majątku, pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 złotych.

Przy podziale majątku u notariusza stawka zależy od wartości dzielonego majątku, na przykład jeśli majątek ma wartość:

do 3000 zł – stawka wynosi 100 zł;
powyżej 3000 zł do 10.000 zł – 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3000 zł;
powyżej 10.000 zł do 30.000 zł – 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10.000 zł; itd.

Rozwód powoduje ustanie wspólności majątkowej z mocy prawa. W tym samym wyroku możliwe jest podzielenie majątku dorobkowego małżonków wypracowanego wspólnie w czasie trwania małżeństwa.

Aby podział majątku nie rodził dodatkowych emocji warto wiedzieć czym jest majątek osobisty małżonka a więc majątek, który nie będzie podlegał podziałowi. Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
majątek nabyty przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę (chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił);
przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków; prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę (nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość);
wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków; prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy; przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego (chyba że przepis szczególny stanowi inaczej)

Pozostałe składniki majątku nabytego przez małżonków lub jednego z nich w trakcie trwania małżeństwa stanowią majątek wspólny. Do majątku wspólnego należą w szczególności: pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków; dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków; środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków; kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, jedynie z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać – w przypadku sądowego podziału majątku – by podział ten nastąpił z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego.

Podział majątku wspólnego po ustanowieniu rozdzielności majątkowej może odbyć się w drodze umownej bądź sądowej.

Jeżeli podział dotyczy nieruchomości, konieczne jest zawarcie umowy o podział majątku wspólnego małżonków w formie aktu notarialnego. Forma aktu notarialnego jest wymagana także gdy w skład dzielonego majątku wchodzi spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

Umowny podział majątku wspólnego małżonków może dotyczyć całego ich majątku bądź jedynie jego części. Jest on możliwy tylko wówczas gdy oboje małżonkowie (byli małżonkowie) są zgodni co do sposobu samego podziału ich majątku. W sytuacji braku zgody, podział majątku może nastąpić jedynie w trybie postępowania sądowego.

Pan Zbyszek powinien zatem rozważyć czy przeprowadzić rozwód z żoną wraz z podziałem majątku, czy przeprowadzić rozdzielność majątkową, pamiętając że najpierw ustanawia się rozdzielność majątkową, potem dopiero jest możliwy podział majątku.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej
Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Autor: Agnieszka Pożarowska

Na jakie wsparcie materialne mogą liczyć osoby wychowujące dzieci?

22 marca 2021

Pani Monika ma 39 lat, wychowuje dwoje dzieci i jest w siódmym miesiącu ciąży. Starszy syn, Piotr, skończył 18 lat i uczy się w liceum, córka Ania ma lat 12. Pani Monika od pół roku samotnie wychowuje dzieci, ponieważ mąż ją opuścił i zapowiedział, że chce wnieść pozew o rozwód. Mąż obiecał Pani Monice, że będzie jej przelewał kilkaset zł miesięcznie na utrzymanie dzieci, dlatego Pani Monika nie występowała o alimenty. Przez pierwsze miesiące mąż wywiązywał się z obietnicy, ale obecnie wpłaty są nieregularne i Pani Monika ma trudności z utrzymaniem rodziny. Już na początku pandemii Pani Monika utraciła pracę i zarejestrowała się w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna. Otrzymuje zasiłek dla bezrobotnych. W obecnym stanie raczej nie znajdzie nowego zatrudnienia, poza tym musi więcej czasu poświęcać córce, która źle znosi odejście ojca. Pani Monika zastanawia się, czy pozwać męża o alimenty, czy dać mu jeszcze szansę i poczekać, chociaż materialnie rodzina ma się coraz gorzej. Na jakie wsparcie finansowe ze strony państwa może liczyć w tej sytuacji?

Rodzice, także ci samodzielnie wychowujący dzieci, którzy zmagają się z problemami finansowymi mogą liczyć na wsparcie finansowe w utrzymaniu dzieci w postaci świadczeń rodzinnych. Z kolei wszyscy rodzice, bez względu na dochód, otrzymują świadczenie wychowawcze, tzw. 500+.

Każdy rodzic ubiegający się o świadczenia rodzinne, musi spełniać określone w ustawie o świadczeniach rodzinnych kryteria finansowe. Jeśli je spełnia, to otrzyma prawo do zasiłku rodzinnego, czyli podstawowego świadczenia na dziecko. Zasiłek ten ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Przysługuje on rodzicom lub opiekunom dziecka, do czasu ukończenia przez dziecko 18 roku życia lub nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia, albo do 24 roku życia, jeżeli dziecko kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i ma orzeczenie o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.

Zasiłek rodzinny przysługuje na dziecko, jeśli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 674,00 zł. a jeśli członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne, to jeśli nie przekracza 764,00 zł.

Wniosek o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego składa się w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce zamieszkania lub w ośrodku pomocy społecznej. Wniosek obecnie można złożyć drogą elektroniczną, pod warunkiem, że ma się założony profil zaufany e-PUAP.

Zasiłek rodzinny przysługuje w wysokości zależnej od wieku dziecka, im starsze dziecko, tym wyższa kwota zasiłku. I tak na dziecko do ukończenia 5 roku życia zasiłek rodzinny wynosi – 95 zł; od 5 roku do 18 roku życia – 124 zł. Na dziecko w wieku powyżej 18 roku do ukończenia 24 roku życia przysługuje zasiłek w kwocie 135 zł.

Na jak długo wprowadzany jest zasiłek rodzinny?

Zasiłek rodzinny jest przyznawany od miesiąca, w którym został złożony wniosek o ustalenie prawa do zasiłku, do końca tzw. okresu zasiłkowego. Okres zasiłkowy trwa od 1 listopada do 31 października następnego roku kalendarzowego.

Osoba, która ma przyznany zasiłek rodzinny może również ubiegać się o dodatki do tego zasiłku, w zależności od sytuacji w jakiej się znajduje.

Do zasiłku rodzinnego przysługują następujące dodatki:

z tytułu urodzenia dziecka w wysokości 1 000 zł;
z tytułu opieki nad dzieckiem w trakcie urlopu wychowawczego – 400 zł;
z tytułu samotnego wychowywania dziecka w wysokości 193 zł, nie może on jednak przekroczyć 386 zł na wszystkie dzieci (Uwaga! w świetle ustawy o świadczeniach rodzinnych dodatek z tytułu samotnego wychowywanie dziecka nie będzie przysługiwał każdemu rodzicowi, który sam wychowuje swoje dziecko. Dodatek ten przysługuje matce, ojcu lub opiekunowi faktycznemu czy prawnemu dziecka, jeżeli nie ma zasądzonych alimentów na dziecko od drugiego z rodziców dziecka, a drugi z rodziców dziecka nie żyje; ojciec dziecka jest nieznany; powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone. Dodatek ten przysługuje również osobie uczącej się, jeżeli oboje rodzice osoby uczącej się nie żyją);
z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej – 95 zł na trzecie i następne dzieci uprawnione do zasiłku (Uwaga! rodzina wielodzietna, to rodzina wychowująca troje i więcej dzieci mających prawo do zasiłku rodzinnego);
z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, przysługuje w różnych kwotach: do 5 roku życia – 90 zł, powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia – 110 zł;
z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego – 100 zł;
z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania – kwoty zależą od sytuacji wnioskującego – na pokrycie wydatków związanych z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się szkoła – 113 zł, na pokrycie wydatków związanych z dojazdem do miejscowości, w której znajduje się szkoła – 69 zł;

Ponieważ pani Monika jest w ciąży i niedługo urodzi trzecie dziecko, to jeśli będzie spełniała kryterium dochodowe (takie jak przy zasiłku rodzinnym, a wygląda na to, że je spełnia), to otrzyma razem z prawem do zasiłku rodzinnego, także prawo do dodatku z tytułu urodzenia dziecka w kwocie 1000 zł, otrzyma także tzw. “becikowe”, czyli jednorazową zapomogę w wysokości 1000 zł. “Becikowe” to również świadczenie jednorazowe z tytułu urodzenia dziecka, ale obowiązuje tu inne, wyższe kryterium dochodowe i świadczenie to nie jest uzależnione od posiadania prawa do zasiłku rodzinnego. “Becikowe” otrzyma młoda mama, jeżeli dochód jej rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 1922,00 zł. Reasumując, pani Monika, po urodzeniu trzeciego dziecka, otrzyma 2000 zł na nowego członka jej rodziny.

Po urodzeniu dziecka, pani Monika jako osoba bezrobotna nie będzie miała prawa do zasiłku macierzyńskiego. Dlatego może złożyć wniosek o przyznanie jej świadczenia rodzicielskiego, tzw. „kosiniakowego” (swą potoczną nazwę wzięło od nazwiska Ministra Pracy w latach 2011-2015). Świadczenie to przeznaczone jest dla osób, które nie są uprawnione do zasiłku macierzyńskiego i przyznawane jest co miesiąc przez rok. Są to m.in. studenci, bezrobotni, osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych.

Świadczenie rodzicielskie jest przyznawane na okres wynoszący od 52 do 71 tygodni i wynosi 1 000 zł miesięcznie.

W razie urodzenia dziecka przez kobietę pobierającą zasiłek dla bezrobotnych świadczenie rodzicielskie przysługuje w wysokości różnicy między kwotą świadczenia rodzicielskiego a kwotą pobieranego przez kobietę zasiłku dla bezrobotnych pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Pani Monika, tak jak wszyscy inni rodzice, ma także prawo do świadczenia wychowawczego, tzw. 500 + na młodszą córkę (świadczenie to przysługuje na dzieci do ukończenia przez nie 18-go roku życia). Po porodzie otrzyma to świadczenie również na nowonarodzone dziecko.

Zgodnie ze zmianami w programie Rodzina 500+ oraz ustawą z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, od 1 lipca 2019 roku świadczenie wychowawcze przysługuje na każde dziecko do ukończenia 18. roku życia, bez względu na dochód osiągany przez rodzinę.

Od 1 czerwca 2021 r. rozpocznie się nowy okres świadczeniowy 2021/2022, na który będzie ustalane prawo do świadczenia wychowawczego i będzie trwał do 31 maja 2022 r.

Warunkiem uzyskania prawa do świadczenia wychowawczego na nowy okres świadczeniowy, rozpoczynający się 1 czerwca 2021 r. jest złożenie nowego wniosku. Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego należy złożyć do gminnego organu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy. Chodzi tu o urząd miasta/gminy, ośrodek pomocy społecznej lub inną jednostkę organizacyjną gminy (np. centrum świadczeń). Uwaga! Wnioski o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na nowy okres świadczeniowy trwający od 1 czerwca 2021 r. do 31 maja 2022 r. można składać już od 1 lutego 2021 r.

Pani Monika została poinformowana, że zarówno ona, w imieniu małoletniej córki, jak i jej pełnoletni syn powinni wystąpić o zasądzenie od ojca alimentów. Z uwagi na fakt, że syn pani Moniki dopiero co ukończył 18. rok życia, może on ustanowić swoją mamę – panią Monikę swoim pełnomocnikiem, aby to ona reprezentowała go w sądzie.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych
Ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy

Autor: Agnieszka Pożarowska

Czym różni się zasiłek od dodatku pielęgnacyjnego

15 lutego 2021

Pan Wiesław zgłosił się po poradę ponieważ otrzymał wezwanie z Urzędu Miasta do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku pielęgnacyjnego w wysokości kilkunastu tysięcy zł. Pan Wiesław ma 77 lat, jest niepełnosprawny w stopniu znacznym. Orzeczenie o niepełnosprawności zostało wydane przez Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności na stałe. Pan Wiesław wymaga stałej opieki osób trzecich. Pan Wiesław mieszka z żoną, obydwoje utrzymują się z emerytur. Emerytura każdego z nich wynosi powyżej 2500 zł miesięcznie. Koszty leczenia pana Wiesława to około 1500 zł w skali miesiąca. Pan Wiesław, do końca 2019 roku, pobierał również dodatek pielęgnacyjny, w ostatnim roku w wysokości 222 zł a także odpowiednio w latach wcześniejszych. Pan Wiesław prosi o wyjaśnienie sprawy i pomoc w jej rozwiązaniu. Informuje, że odmówiono mu wszczęcia postępowania odnośnie umorzenia długu i pyta czy może się od decyzji odwołać.

Na wstępie doradca wyjaśnił panu Wiesławowi różnicę pomiędzy dodatkiem pielęgnacyjnym a zasiłkiem pielęgnacyjnym. Dodatek pielęgnacyjny jest uregulowany w Ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i jest wypłacany przez ZUS, natomiast zasiłek pielęgnacyjny jest uregulowany w Ustawie o świadczeniach rodzinnych i wypłacany jest przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, albo podległe im ośrodki pomocy społecznej.

Zgodnie z Ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, jeżeli osoba ta została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75. rok życia. Podobnie jak emerytura, dodatek ten jest corocznie waloryzowany i ulega podwyższeniu wraz z waloryzacją świadczeń emerytalnych. Od marca 2021 r. wzrośnie z obecnych 229,91 zł do 238,73 zł.

Zasiłek pielęgnacyjny natomiast, na podstawie Ustawy o świadczeniach rodzinnych, przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Należy się on:

1) niepełnosprawnemu dziecku;

2) osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16. roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;

3) osobie, która ukończyła 75 lat.

Zasiłek pielęgnacyjny od 1 listopada 2019 roku wynosi 215,84 zł.

Pan Wiesław spełnia kryteria przyznawania pomocy określone zarówno w pierwszej, jak i drugiej ustawie, jednak nie może skorzystać jednocześnie z dodatku pielęgnacyjnego i z zasiłku pielęgnacyjnego, gdyż zgodnie z art. 16 [Zasiłek pielęgnacyjny] Ustawy o świadczeniach rodzinnych – zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego.

Ponadto ustawa o świadczeniach rodzinnych (ustęp 7.) stanowi, że „Osobie, której przyznano dodatek pielęgnacyjny za okres, za który wypłacono zasiłek pielęgnacyjny, Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub inny organ emerytalny lub rentowy, który przyznał dodatek pielęgnacyjny, wypłaca emeryturę lub rentę pomniejszoną o kwotę odpowiadającą wysokości wypłaconego za ten okres zasiłku pielęgnacyjnego i przekazuje tę kwotę na rachunek bankowy organu właściwego. 8. Przekazanie kwoty odpowiadającej wysokości zasiłku pielęgnacyjnego, o którym mowa w ust. 7, uznaje się za zwrot świadczeń nienależnie pobranych.”

Zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, komornik może zająć do 25 % świadczenia emerytalnego brutto. Kwotą wolną od potrąceń do marca 2021 r. jest 878,71 zł.

Pan Wiesław został poinformowany, że wezwanie do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku pielęgnacyjnego jest zgodne z obowiązującymi przepisami. Pan Wiesław mógł złożyć wniosek o umorzenie zobowiązania ale miałoby to sens tylko wówczas jeśli wykazałby, że żyje w niedostatku i nie jest w stanie spłacić zobowiązania bez uszczerbku koniecznego utrzymania dla siebie i rodziny. Z uwagi na to, że obydwoje z żoną mają wysokie emerytury, pomimo ponoszonych dużych wydatków na leczenie, należało się spodziewać odmowy umorzenia.

Na postanowienie, w którym odmówiono wszczęcia postępowania w sprawie umorzenia, pan Wiesław może złożyć zażalenie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego – w uzasadnieniu trzeba jednak położyć szczególny nacisk na trudną sytuację materialną, niedostatek tj. że ” zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności dotyczące sytuacji rodziny” (zgodnie z Ustawą o świadczeniach rodzinnych), które powodują brak możliwości spłaty zobowiązania. To przede wszystkim te okoliczności należałoby udowodnić. W innym przypadku Panu Wiesławowi pozostaje jedynie prośba o rozłożenie zobowiązania na raty.

Sytuacja pana Wiesława potwierdza regułę, że nieznajomość przepisów szkodzi. Nie ma złotego środka na poprawę budżetu pana Wiesława i jego żony.

Żona pana Wiesława nie może również skorzystać ze specjalnego zasiłku opiekuńczego (Ustawa o świadczeniach rodzinnych) z dwóch powodów. Specjalny zasiłek opiekuńczy uzależniony jest od dochodu rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki. Łączny dochód tych rodzin w przeliczeniu na osobę nie może przekraczać kwoty 764 zł. Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do emerytury, renty, (…) innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego (…).

Doradca zarekomendował panu Wiesławowi wystąpienie z prośbą o rozłożenie nienależnie pobranego świadczenia na dogodne raty a także poradził kontakt z Państwowym Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych celem uzyskania dofinansowania do leczenia.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych

Autor: Agnieszka Pożarowska

Zamiana mieszkania komunalnego

14 grudnia 2020

Pan Leszek jest wdowcem, ma 72 lata. Trzy lata temu zmarła jego żona. Od tamtej pory mieszka sam w lokalu komunalnym w centrum stolicy. Powierzchnia mieszkania wynosi 49 m². Pan Leszek utrzymuje się z emerytury w wysokości 1900 zł brutto. Odkąd stracił osobę, z którą dzielił życie, przestał sobie radzić z bieżącymi opłatami za mieszkanie. Za życia żony zawsze regularnie płacili wszystkie rachunki i nie potrzebowali żadnej pomocy. Teraz czynsz jest dla Pana Leszka zbyt wysoki. Do tego doszły problemy zdrowotne wynikające z wieku oraz depresja po śmierci żony. Lekarstwa kosztują tak dużo, że Panu Leszkowi zdarza się brać pożyczki „chwilówki”, żeby je wykupić. Obecnie zalega z czynszem za 2 miesiące, ale za to udało mu się spłacić ostatnią “chwilówkę”. Pan Leszek zwrócił się z prośbą o poradę, jak wyjść z sytuacji, w której musi wybierać, czy zapłacić za mieszkanie, czy wykupić lekarstwa. Boi się, że jak tak dalej pójdzie, zadłuży mieszkanie jeszcze bardziej, bo bez zażywania lekarstw nie będzie w stanie funkcjonować.

Sytuacja, w której znalazł się Pan Leszek nie jest bez wyjścia. Należy jednak ustalić priorytety i przygotować plan działania zawierający możliwe rozwiązania.

Najważniejszą sprawą jest aby nie dopuścić do dalszego zadłużania mieszkania. Pan Leszek został przede wszystkim poinformowany przez doradcę, że zaległości czynszowe już za 3 miesiące wystarczą, aby właściciel lokalu (gmina) wypowiedział umowę najmu i wystąpił z pozwem o eksmisję wobec najemcy. Żeby do tego nie doszło, pan Leszek może podjąć następujące kroki:

zacząć płacić czynsz na bieżąco – w tym celu powinien wystąpić o dodatek mieszkaniowy;
jeżeli wykaże, że opłaca czynsz na bieżąco, będzie mógł wystąpić o rozłożenie zadłużenia czynszowego na raty i zawrzeć w tej sprawie ugodę;
po zawarciu ugody w sprawie spłaty zadłużenia będzie mógł wystąpić także o obniżkę czynszu;
jeżeli opłaty za mieszkanie będą nadal zbyt wysokie dla Pana Leszka, będzie mógł wystąpić o zamianę mieszkania na mniejsze.

Przypomnijmy, iż w przypadku dodatku mieszkaniowego, w okresie 3 miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku, średni miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego nie może przekraczać 175% kwoty najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym. Kwota najniższej emerytury wynosi 1200 zł brutto, zatem chodzi o dochód nie przekraczający 2100 zł. Pan Leszek spełnia kryterium dochodowe ale obowiązuje jeszcze kryterium metrażowe, normatywna powierzchnia użytkowa nie może przekraczać 35 m² dla 1 osoby. Ustawa o dodatku mieszkaniowym dopuszcza jednak pewne ustępstwa. Dodatek mieszkaniowy przysługuje także w sytuacji gdy powierzchnia użytkowa lokalu mieszkalnego przekracza powierzchnię normatywną, ale nie więcej niż o 30%. Powierzchnia normatywna nie może przekroczyć dla 1 osoby 45,5 m²

Przyjrzyjmy się jeszcze obniżce czynszu: kryterium dochodowe w gospodarstwie jednoosobowym wynosi 220% najniższej emerytury. Kryterium metrażowe jest identyczne jak w dodatku mieszkaniowym, ale jeżeli metraż jest wyższy, to najemca może uzyskać obniżkę czynszu pod warunkiem, że zgodzi się na piśmie na zamianę mieszkania na mniejsze. Można skorzystać z obu form wsparcia.

Pan Leszek ucieszył się z możliwości uzyskania wsparcia finansowego w opłacaniu czynszu, ale najbardziej zainteresował się pomysłem zamiany lokalu na mniejszy i zaczął dopytywać o szczegóły.

Doradca poinformował Pana Leszka, że zgodnie z Uchwałą XXIII/669/2019 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 5 grudnia 2019 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy, zamiany lokali z inicjatywy najemcy, mogą być dokonywane na lokal o mniejszej powierzchni, jeżeli zamiana związana jest z dostosowaniem powierzchni i struktury lokalu do liczby osób w gospodarstwie domowym lub ma na celu obniżenie opłat związanych z utrzymaniem lokalu.

Najemca lokalu komunalnego może dokonać zamiany również z:

1) najemcą lokalu z zasobów Towarzystwa Budownictwa Społecznego lub zasobów Skarbu Państwa (za zgodą właściciela lokalu);

2) właścicielem lokalu własnościowego;

3) osobą legitymującą się spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu (za zgodą spółdzielni mieszkaniowej);

4) osobą legitymującą się spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu: jeżeli przyszły najemca lokalu komunalnego w okresie 12 miesięcy przed złożeniem wniosku nie zalegał z opłatami za korzystanie z dotychczas zajmowanego lokalu.

Jeżeli najemca lokalu komunalnego zalega z opłatami, dokonanie zamiany może nastąpić dopiero po wcześniejszym uregulowaniu zaległości przez dłużnika lub wpłaceniu do depozytu kwoty pokrywającej te zaległości przez osobę, która miałaby zostać najemcą zadłużonego lokalu. Warunek ten uważa się za spełniony, jeżeli co najmniej przez 6 miesięcy realizowana jest umowa o spłacie całości zadłużenia lub umowa o spłacie zadłużenia, za które odpowiadają osoby pozostałe w lokalu.

Zamiana może nastąpić również w sytuacji, w której jedna z zamieniających się stron ma wypowiedzianą umowę najmu lokalu komunalnego. W tym przypadku, po dokonaniu zamiany, wnioskodawcy, który utracił uprzednio tytuł do lokalu komunalnego, udziela się pomocy mieszkaniowej przez zawarcie umowy najmu, na który nastąpiła zamiana.

Pomoc w zamianie lokali mieszkalnych dla najemców i użytkowników lokali oferuje Zakład Gospodarowania Nieruchomościami (ZGN). ZGN prowadzi program skierowany dla osób, które chcą poprawić swoje warunki mieszkaniowe; utraciły tytuł prawny do lokalu z tytułu zaległości (z opcją spłaty zadłużenia) oraz chcą dostosować powierzchnię swojego lokalu do własnych możliwości finansowych.

Wnioski dotyczące zamiany lokali są dostępne w Urzędzie Dzielnic, w Wydziale Zasobów Lokalowych. Można je pobrać także przez Internet. W wypełnieniu wniosków nieodpłatną pomoc świadczą Doradcy Obywatelscy.

Odnośnie kosztów lekarstw zaproponowano Panu Leszkowi, aby spytał się swojego lekarza prowadzącego o ich tańsze zamienniki, pod inną nazwą farmaceutyczną i o tym samym składzie.

Doradca zainteresował się także obniżonym nastrojem Pana Leszka i jego samotnością. Zaproponował wizytę u psychologa. Podał także Panu Leszkowi kontakt do Międzypokoleniowej Kawiarni Domu Kultury w Śródmieściu oraz Centrum Aktywności Międzypokoleniowej na Nowolipiu. Tam Pan Leszek będzie mógł nawiązać nowe znajomości i zapewnić sobie kontakty towarzyskie. A jeśli kiedyś Pan Leszek spotka osobę godną zaufania i nawiąże bliższą relację, może w przyszłości pomyślą o zamianie dwóch mieszkań na jedno. Jedynym warunkiem jest aby potencjalna partnerka Pana Leszka również zamieszkiwała w lokalu z zasobów Miasta i opłacała czynsz na bieżąco.

Zamiany lokali Miasta z inicjatywy najemcy, mogą być bowiem dokonywane na mniejszą liczbę lokali, jeżeli wystąpią o to najemcy co najmniej dwóch lokali.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu Cywilnego (Dz. U. z 2020 r., poz. 611).
Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 roku o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2133).
Uchwała Nr XXIII/669/2019 Rady miasta stołecznego Warszawy z dnia 5 grudnia 2019 roku w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy (Dz. Urz. Woj. Maz. poz. 14836).

Autor: Agnieszka Pożarowska

Egzekucja komornicza

12 października 2020

Małżeństwo pani Grażyna i pan Marek zgłosili się do punktu NPO (nieodpłatne poradnictwo obywatelskie) w związku z faktem, że wiele lat temu wzięli wspólny kredyt i nie są w stanie go spłacać. Pan Marek rozchorował się, okresowo nie pracował, ponosił także duże koszty leczenia. Dochody małżeństwa znacznie spadły. Początkowo ratowali się biorąc doraźnie pożyczki w różnych firmach i parabankach, żeby spłacać bieżące raty. Popadli jednak w spiralę zadłużenia i nie byli już w stanie wywiązywać się z zaciągniętych zobowiązań, które w chwili obecnej wynoszą ok. 20 000 zł. Wierzyciele wnieśli pozwy o zapłatę do sądu. Pani Grażyna i pan Marek od kilku miesięcy borykają się z egzekucjami komorniczymi. Pan Marek dopiero niedawno podjął zatrudnienie na umowę o pracę i jego wynagrodzenie wynosi 3000 zł brutto. Pani Grażyna, chcąc ratować budżet domowy, także podjęła pracę na umowę zlecenie. Nie rozumieją, dlaczego komornik zajmuje wynagrodzenie pana Marka i jednocześnie zabiera pani Grażynie część emerytury, skoro już zajął jej wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia. Państwo Grażyna i Marek posiadają mieszkanie własnościowe i boją się je stracić. Chcieliby spłacić swoje długi.

Aby mogło dojść do egzekucji komorniczej wierzyciel musi wystąpić z pozwem o zapłatę do sądu. Jeśli roszczenie jest zasadne wydawany jest sądowy nakaz zapłaty. Aby została wszczęta egzekucja należności, wierzyciel musi uzyskać klauzulę natychmiastowej wykonalności. Komornik informację o wszczęciu egzekucji wysyła do dłużnika, do pracodawcy (jeśli dłużnik jest zatrudniony), do ZUS-u lub KRUS-u, jeśli dłużnik jest świadczeniobiorcą ZUS.

Pracodawca pana Marka ma obowiązek dokonywać comiesięcznych przelewów na konto komornika tej części wynagrodzenia, która zgodnie z Kodeksem Pracy podlega zajęciu. Pozostałą część wy nagrodzenia pracodawca wypłaca panu Markowi.

Należy pamiętać, że zgodnie z Kodeksem Pracy wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości minimalnego wynagrodzenia, tj. 2600 zł brutto. Jeśli pan Marek ze względu na stan zdrowia zmniejszy wymiar czasu pracy, kwota wolna od potrąceń ulegnie proporcjonalnemu zmniejszeniu do wymiaru czasu pracy.

Podkreślić należy, iż egzekucja z wynagrodzenia nie jest tym samym, co egzekucja z konta bankowego.

Egzekucja z konta bankowego odbywa się równolegle. Na konto bankowe dłużnika trafia kwota wynagrodzenia lub emerytury (renty) pomniejszona o już wyegzekwowaną kwotę.

Wszystkie środki wpływające co miesiąc na konto bankowe dłużnika również podlegają zajęciu komorniczemu zgodnie z prawem bankowym. Kwota wolna od zajęcia na koncie dłużnika jest równa 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku, czyli w 2020 roku jest to kwota netto w wysokości 1950 zł (2600 zł x 75 %). Tyle więc zostaje co miesiąc panu Markowi na koncie bankowym.

Co w takim razie z panią Grażyną, która pobiera emeryturę i dorabia na umowie zlecenia? Zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, komornik może zająć do 25 % świadczenia emerytalnego brutto, ale kwotą wolną od potrąceń jest 878,71 zł.

Inaczej ma się sprawa z egzekucją z umowy zlecenia. Jeśli dłużnik pracuje na umowę zlecenie lub dzieło, komornik ma prawo zająć całość wynagrodzenia, chyba że wynagrodzenie z tego tytułu jest świadczeniem powtarzającym się (czyli dłużnik otrzymuje je np. co miesiąc) oraz stanowi jedyne źródło dochodu dłużnika zapewniające utrzymanie. W takiej sytuacji, zgodnie z art. 833 §2 [1] Kodeksu postępowania cywilnego, do ochrony tego wynagrodzenia mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy. Dłużnik, który znajduje się w takiej sytuacji powinien niezwłocznie poinformować o tym komornika. Sytuacja taka nie dotyczy pani Grażyny.

Pani Grażyna musi się liczyć się z tym, że miesięcznie pozostanie jej 75% emerytury brutto, a wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenie, komornik może zająć w całości.

Co Pani Grażyna i pan Marek powinni jeszcze wiedzieć?

Przebieg postępowania egzekucyjnego oraz prawa i obowiązki komornika regulowane są przez przepisy kodeksu postępowania cywilnego, ustawę o komornikach sądowych i egzekucji oraz ustawę o kosztach komorniczych.

Komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 10% wartości wyegzekwowanego świadczenia. Jeżeli dłużnik, w terminie miesiąca od dnia doręczenia mu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, wpłaci do rąk komornika lub na jego rachunek bankowy całość lub część egzekwowanego świadczenia, komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 3% wartości wyegzekwowanego w ten sposób świadczenia.

Uwaga! Kwota wypłacona wierzycielowi bezpośrednio przez dłużnika (z pominięciem komornika) nie stanowi wyegzekwowanego świadczenia!

Z powyższych rozważań wynika wprost, że problemem zadłużenia warto zająć się jak najwcześniej, na etapie przedsądowym. Wtedy można porozumieć się z wierzycielami i zawrzeć ugodę w sprawie ratalnej spłaty zadłużenia. Uniknie się w ten sposób dodatkowych kosztów sądowych i egzekucyjnych.

Podpisanie ugody oznacza nie tylko uznanie długów, ale także obowiązek wywiązywania się ze spłat według ustalonego harmonogramu. Jeżeli pojawia się wątpliwość czy dany dług nie jest przedawniony, przed podpisaniem ugody należy skorzystać z porady doradcy obywatelskiego. Wówczas dłużnik będzie mógł także wspólnie z doradcą przeprowadzić analizę budżetu domowego i wypracować najkorzystniejsze rozwiązania.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe 
Ustawą z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych 
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji
Ustawa z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych

Autor: Agnieszka Pożarowska