Pani Anna (19 lat) przyszła po poradę w sprawie ojca, który według niej jest uzależniony od alkoholu. Odkąd pamięta, ojciec był właściwie nieobecny. Znikał na kilka dni, a gdy wracał, to przesypiał wiele godzin. Pani Anna nie łączyła tego wówczas z alkoholem, a jej matka nic na ten temat nie mówiła. Gdy pani Anna miała 11 lat ojciec się wyprowadził. Czasami przychodził do nich, ale zawsze był pod wpływem alkoholu, awanturował się i wtedy matka wzywała policję. Gdy pani Anna chodziła do gimnazjum pijany przychodził pod jej szkołę , a ona udawała, że go nie zna, bo się wstydziła. Potem zapomniała o nim. Miesiąc temu zobaczyła go na ulicy, ledwie go poznała, był opuchnięty i czuć było od niego alkohol, ominęła go, mając nadzieję, że jej nie zauważy. Ojciec zaczął ją wołać, ale ona uciekła. Potem poczuła wyrzuty sumienia i dowiedziała się od matki, gdzie on mieszka. Poszła tam. Podczas jej wizyty ojciec był pijany, zataczał się, płakał i prosił ją o pomoc. Chciałby przestać pić, ale nie może. Ma syndrom odstawienia i padaczkę poalkoholową. Pani Anna chciałaby pomóc swojemu ojcu, zrozumieć mechanizm uzależnienia i dowiedzieć się gdzie może szukać wsparcia w rozwiązaniu tego problemu.
Jakie są skutki picia alkoholu?
Alkohol jest wchłaniany do krwi bezpośrednio z żołądka i z pierwszej części jelita. Oznacza to, że szybko dociera do mózgu, oddziałuje na tę jego część, która odpowiada za samokontrolę i zmienia zachowanie pijącego. Wypicie dużej ilości alkoholu może doprowadzić do ciężkiego zatrucia ze skutkiem śmiertelnym włącznie. Nieodwracalnym skutkiem długotrwałego picia jest obumieranie komórek mózgowych. Powoduje ono również problemy z żołądkiem i wątrobą, podnosi ciśnienie krwi, zwiększa ryzyko zatoru, raka przełyku i krtani. Radykalnej zmianie ulega też wygląd osoby pijącej, skóra staje się zaczerwieniona a twarz i ciało opuchnięte. Najgorszą konsekwencją nadużywania alkoholu jest jednak choroba alkoholowa spowodowana uzależnieniem. Z czasem człowiek nie może już żyć bez picia, a na skutek odstawienia pojawiają się drastyczne i trudne do wytrzymania objawy abstynencji.
Jedynym skutecznym i właściwym sposobem na zatrzymanie uzależnienia od alkoholu jest podjęcie leczenia.
Jeżeli ktoś nie chce się leczyć dobrowolnie, a osoby z jego najbliższego otoczenia dostrzegają, jak wyniszczające działanie ma na niego alkohol, to można taką osobę zgłosić na przymusowe leczenie. Jak to się odbywa? Pacjent, co do zasady, posiada możliwość decydowania, czy poddać się leczeniu. Sytuacja, w której terapia ma charakter przymusowy, wymaga określonej procedury.
Pierwszy krok to zgłoszenie takiej osoby do Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Można tam pójść osobiście lub złożyć podanie z opisem sytuacji. Komisja zaprasza na rozmowę osobę uzależnioną i próbuje nakłonić do dobrowolnego podjęcia leczenia. Jeżeli osoba nie decyduje się na kontakt z placówka odwykową, Komisja lub prokurator kieruje sprawę do Sądu Rodzinnego. Jeśli sąd uzna za słuszne, może skierować uzależnionego na obserwację w zakładzie leczniczym na czas nieprzekraczający 2 tygodni (w wyjątkowych sytuacjach 6 tygodni). W tym okresie pacjent obowiązany jest poddać się badaniom psychologicznym i psychiatrycznym oraz zabiegom niezbędnym do wykonania podstawowych badań laboratoryjnych.
Przed wydaniem postanowienia sąd jest zobowiązany do wysłuchania osoby, której dotyczy postępowanie. Może też zarządzić przeprowadzenie wywiadu środowiskowego przez kuratora sądowego. Sąd, w oparciu o opinię biegłych, zobowiązuje osobę uzależnioną do leczenia odwykowego. Badanie przez biegłych służy określeniu stanu uzależnienia od alkoholu i wskazaniu rodzaju zakładu leczniczego, gdzie osoba uzależniona mogłaby uzyskać pomoc. Orzeczenie zapada na rozprawie, na którą w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa sąd może zarządzić doprowadzenie osoby uzależnionej przez policję. Od orzeczenia sądu przysługuje odwołanie do sądu II-ej instancji. Prawomocne postanowienie sądu jest ważne przez 2 lata od momentu jego wydania, na ten czas jest ustanawiany nadzór kuratora. Zadaniem kuratora jest pomoc w wykonaniu postanowienia sądu. W postanowieniu sąd wskazuje czy ma to być leczenie stacjonarne (podjęcie leczenia w miejscu zamieszkania), czy ambulatoryjne (czyli leczenie odwykowe w zamkniętym zakładzie leczniczym). Od osób uzależnionych od alkoholu nie pobiera się opłat za świadczenia w zakresie leczenia odwykowego udzielane przez zakłady lecznicze.
Leczenie osoby uzależnionej od alkoholu, która dobrowolnie chce poddać się procesowi leczenia, trwa ok. 2 lata i dzieli się na 3 etapy: detoksykacja (odtrucie), terapia podstawowa i terapia pogłębiona.
Etap 1.- tak zwany detoks, przeprowadzany jest w placówce medycznej w celu usunięciu z organizmu chorego skutków zatrucia alkoholem, prowadzone są też zajęcia edukacyjne, mające na celu wzbudzenie motywacji do leczenia nałogu – abstynencja jest warunkiem niezbędnym do dalszego leczenia.
Etap 2. – terapia podstawowa odbywa się w ośrodkach i oddziałach leczenia uzależnień i trwa od 5 do 8 tygodni zajęć psychoedukacyjnych i terapeutycznych, w grupie liczącej od 7 do 14 osób.
Etap 3.- terapia pogłębiona trwa ok. 20 miesięcy i odbywa się w trakcie spotkań indywidualnych z terapeutą, grupą wsparcia oraz warsztatów tematycznych. Bardzo ważnym elementem terapii uzależnień jest uczestnictwo w grupach wsparcia, np. mityngach Wspólnoty AA czy realizacja Programu Dwunastu Kroków.
Jak epidemia Covid -19 może wpływać na spożycie alkoholu
Badania wskazują, że okresy kryzysów wiążą się ze wzmożonym spożyciem alkoholu. Powszechnie znanym mechanizmem psychiki ludzkiej służącym stłumieniu negatywnych emocji jest sięganie po substancje psychoaktywne. Znajdujemy się wszyscy w specyficznej i nowej sytuacji. Wprowadzono szereg obostrzeń, których musimy przestrzegać. Do tego dochodzi nasz własny strach przed nieznanym i niewidocznym wirusem. Stanowi to obciążenie psychiczne. Obawiamy się także utraty pracy i kryzysu ekonomicznego. Niektórzy z nas wpadają w pewnego rodzaju “błędne koło”, nie radzą sobie ze swoimi emocjami, więc sięgają po alkohol, przez co gorzej radzą sobie z codziennymi obowiązkami, co z kolei powoduje negatywne emocje, przez co znów sięgają po alkohol. U osób, które wcześniej sięgały po alkohol jako metodę radzenia sobie z negatywnymi emocjami, w sytuacji pandemii takie zachowania mogą ulegać nasileniu. Jeśli znamy takie osoby, lub mieszkamy z taką osobą, ważne jest komunikowanie, że nie akceptujemy jej nadmiernego picia, ważne jest też okazywanie takiej osobie bliskości i wsparcia.
Wykaz placówek, gdzie można się zgłosić w sprawie podjęcia dobrowolnego leczenia:
Centrum Odwykowe SPZOZ, ul. Wołoska 88, Warszawa. Poradnia terapii uzależnienia od alkoholu Medicenter. Konsultacje realizowane są telefonicznie. Konsultacje dla osób nieubezpieczonych, po uzyskaniu decyzji psychiatry. Zapisy tel.: 22 646 86 08, Godziny otwarcia: pon.13:00-20:00; wt. 11:00-20:00; śr.12:00-20:00; czw.12:00-20:00; pt.12:00-20:00
Centrum Odwykowe SPZOZ, Al. Jerozolimskie 47/3, Warszawa. Poradnia terapii uzależnienia od alkoholu. Realizowane są konsultacje indywidualne stacjonarne oraz telefoniczne. Zapisy tel. 22 629 25 85. Godziny otwarcia: Pn- Pt 08:00-20:00
Poradnia Odwykowa „Jagiellońska” ul. Jagiellońska 34, Warszawa. Poradnia terapii uzależnienia od alkoholu. Realizowane są konsultacje indywidualne stacjonarne oraz telefoniczne. Zapisy tel. 22 619 60 65 Godziny otwarcia: Pn – Pt 08:00-20:00
Instytut Psychiatrii i Neurologii, ul. Jana III Sobieskiego 9 w Warszawie. Oddział dzienny terapii uzależnienia od alkoholu. Zapisy osobiste w Izbie Przyjęć – osoba zainteresowana musi być trzeźwa. Kontakt tel. 22 458 28 30 Godziny otwarcia: Pn – Pt 08:00-16:00
Grupa Medyczna Vertimed Zakrzewscy, ul. Bronikowskiego 55, Warszawa. Poradnia leczenia uzależnień. Realizowane są konsultacje indywidualne stacjonarne oraz telefoniczne. Zapisy tel. 22 405 63 75, Godziny otwarcia: Wt – Pt 08:00-21:00
Ośrodek Terapii Uzależnień SZPZLO, ul. Patriotów 46 – I piętro bud. A Warszawa-Wawer. Realizowane są konsultacje telefoniczne oraz on-line za pośrednictwem komunikatora Skype i WhatsApp. Rejestracja i zgłoszenia tel. 22 590 09 70 Godziny otwarcia: Pn –Pt. 08.00 – 15.00.
Poradnia Terapii Uzależnienia i Współuzależnienia od Alkoholu. ul.Kolska 2/4 w Warszawie. Realizowane są konsultacje telefoniczne oraz on-line za pośrednictwem komunikatora Skype i WhatsApp. Zapisy tel. 22 188 31 50, Godziny otwarcia: Pn – Czw: 8:00-20:00; Pt: 8:00-15:35
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi Dz.U.2019.2277 z dnia 2019.11.19
Autor: Grażyna Schmidt
Porady Obywatelskie 