Pani Sylwia jest młodą kobietą mieszkającą z rodzicami w lokalu komunalnym. Ukończyła szkołę ponadpodstawową i podjęła zatrudnienie w wyuczonym zawodzie. Rodzina Pani Sylwii ma jednak od kilku lat problemy materialne. Po ukończeniu szkoły pani Sylwia długo nie mogła znaleźć pracy. Mama zachorowała i otrzymuje niską rentę z tytułu niezdolności do pracy. Ojciec pani Sylwii jest bezrobotny. Zarejestrował się w Urzędzie Pracy ale dla osób po 60-tym roku życia bez wyuczonego zawodu ofert pracy jest niewiele. W okresie kiedy Pani Sylwia nie mogła znaleźć pracy, rodzice przestali płacić czynsz za mieszkanie. Właściciel lokalu (gmina) wypowiedział umowę najmu lokalu i pani Sylwia wraz z rodzicami otrzymała pisemne wezwanie do opróżnienia i opuszczenia lokalu w który mieszka. Co może zrobić w takiej sytuacji.
Pani Sylwia została poinformowana, że jeśli sytuacja rodziny po podjęciu przez panią Sylwię zatrudnienia nie zmieniła się na tyle, żeby rodzina była w stanie wspólnie spłacać zadłużenie, najemcy mogą wystąpić do Zarządu Gospodarowania Nieruchomościami (ZGN) o rozłożenie zadłużenia na raty. Jeżeli rodzina Pani Sylwii będzie opłacać czynsz na bieżąco i realizować ugodę dotyczącą spłaty zadłużenia w formie ratalnej, po 3 miesiącach realizowania ugody jest możliwość wystąpienia o przywrócenie tytułu prawnego do lokalu – czyli o ponowne podpisanie umowy najmu.
Po przywróceniu tytułu najmu, rodzina Pani Sylwii może skorzystać z dodatku mieszkaniowego, który przysługuje osobom mającym tytuł prawny do zajmowanego lokalu mieszkalnego i ponoszącym wydatki związane z jego zajmowaniem. Dodatek mieszkaniowy przysługuje także osobom zajmującym lokal mieszkalny bez tytułu prawnego, ale oczekującym na przysługujący im lokal zamienny albo najem socjalny lokalu. Wniosek należy złożyć w Urzędzie Gminy/Urzędzie Dzielnicy.
Pomoc w opłatach czynszowych może stanowić również obniżka czynszu, o którą można wnioskować w Urzędzie.
Jeśli rodzina pani Sylwii nie będzie w stanie zawrzeć ugody odnośnie spłaty zadłużenia, może spodziewać się, że ZGN skieruje sprawę do sądu o eksmisję wszystkich osób zamieszkujących w lokalu. Należy pamiętać, że tu także można skorzystać z rozwiązań przewidzianych przez prawo a chroniących lokatorów. Najważniejsze jest, żeby odbierać korespondencję z sądu i niezwłocznie na nią odpowiadać.
Jeśli Pani Sylwia i rodzice otrzymają pozew o eksmisję, należy na pozew odpowiedzieć. Przy eksmisji bowiem sąd orzeka o uprawnieniu do najmu socjalnego lub bądź o braku takiego uprawnienia.
Zgodnie z Ustawą o ochronie lokatorów, sąd nie może orzec o braku uprawnienia do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu wobec:
1) kobiety w ciąży,
2) małoletniego, osoby niepełnosprawnej w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 573 i 1981) lub ubezwłasnowolnionego oraz osoby sprawującej nad nim opiekę i wspólnie z nim zamieszkałej,
3) obłożnie chorego,
4) emeryta lub rencisty spełniającego kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej,
5) osoby posiadającej status bezrobotnego,
6) osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały
Sąd orzeknie o uprawnieniu do najmu socjalnego jeśli osoby wskazane powyżej nie mogą zamieszkać w innym lokalu lub ich sytuacja materialna nie pozwala na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie.
Wyjątek stanowią osoby stosujące przemoc w rodzinie oraz osoby wykraczające w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniące uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku albo gdy zajęcie lokalu nastąpiło bez tytułu prawnego.
W przypadku gdy dojdzie do eksmisji bez uprawnienia do najmu socjalnego i komornik dokonuje obowiązku opróżnienia lokalu, gmina wskaże pomieszczenie tymczasowe. Pomieszczenie tymczasowe zawiera dostęp do źródła zaopatrzenia w wodę i do toalety, ale urządzenia te będą znajdowały się poza pomieszczeniem, zawiera także oświetlenie naturalne i elektryczne, daje możliwość ogrzewania, i zapewnia możliwość zainstalowania urządzenia do gotowania posiłków. Pomieszczenie tymczasowe musi mieć co najmniej 5 m2 powierzchni mieszkalnej na jedną osobę i w miarę możliwości znajdować się w tej samej lub pobliskiej miejscowości, w której dotychczas zamieszkiwały osoby zakwaterowane.
Umowę najmu pomieszczenia tymczasowego zawiera się na czas oznaczony, nie krótszy niż miesiąc i nie dłuższy niż 6 miesięcy. Po upływie okresu, na który umowa została zawarta, można wystąpić z wnioskiem o przekwalifikowanie lokalu na lokal socjalny.
Zgodnie z Kodeksem Postępowania Cywilnego: „Wykonując obowiązek opróżnienia lokalu służącego zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika na podstawie tytułu wykonawczego, z którego nie wynika uprawnienie dłużnika do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu lub prawo do lokalu zamiennego, (…) jeżeli dłużnikowi nie przysługuje tytuł prawny do innego lokalu lub pomieszczenia, w którym może zamieszkać, komornik wstrzyma się z dokonaniem czynności do czasu, gdy gmina właściwa ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu, na wniosek komornika, wskaże dłużnikowi tymczasowe pomieszczenie.”
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych
Autorka: Agnieszka Pożarowska
Porady Obywatelskie 