Porady Obywatelskie

Pani Teresa ( 69 lat) ma ważne orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Mieszka sama, nie ma dzieci i od dwóch lat utrzymuje się z emerytury. Do tej pory regularnie, raz na dwa lata, jeździła do sanatorium. Ostatnio koleżanka poleciła jej udział w turnusie rehabilitacyjnym, zachwalając korzyści takiego turnusu i informując, iż może uzyskać dofinansowanie. Pani Teresa zwróciła się do doradcy obywatelskiego z prośbą o wyjaśnienie czym jest turnus rehabilitacyjny oraz w jaki sposób może uzyskać dofinansowanie.

Doradca obywatelski po wysłuchaniu Pani Teresy i zapoznaniu się z jej sytuacją finansową, odniósł się do jej zapytania oraz przekazał Pani Teresie informacje dotyczące turnusu rehabilitacyjnego oraz możliwości jego dofinansowania.

Czym jest turnus rehabillitacyjny?

Zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych „turnus oznacza zorganizowaną formę aktywnej rehabilitacji połączonej z elementami wypoczynku, której celem jest ogólna poprawa psychofizycznej sprawności oraz rozwijanie umiejętności społecznych uczestników, między innymi przez nawiązywanie
i rozwijanie kontaktów społecznych, realizację i rozwijanie zainteresowań, a także przez udział w innych zajęciach przewidzianych programem turnusu”. 

Turnus rehabilitacyjny, trwający w założeniu co najmniej 14 dni,  to zatem coś więcej niż rehabilitacja lecznicza. Zakłada bowiem, iż na poprawę  stanu zdrowia składają się nie tylko aktywności służące zdrowiu fizycznemu, ale całokształt działań, które prowadzą do przywrócenia sprawności i dobrego samopoczucia. 

Do oczywistych korzyści wynikających z udziału w turnusie rehabilitacyjnym nie trzeba nikogo przekonywać. Dla niektórych to uzupełnienie rehabilitacji prowadzonej w warunkach domowych, dla innych jedyna szansa na ćwiczenia pod kontrolą specjalisty. Jeśli do aspektów budowania sprawności fizycznej, dodamy element zmiany otoczenia, nawiązania nowych znajomości i możliwość korzystania z wyjątkowych korzyści mikroklimatu w miejscu położenia ośrodka, turnus rehabilitacyjny okazuje się być szansą na kompleksowe polepszenie stanu zdrowia jego uczestników. 

Kto i na jakich zasadach może skorzystać z dofinansowania do turnusu rehabilitacyjnego?

Z dofinansowania turnusów rehabilitacyjnych mogą korzystać osoby niepełnosprawne, które posiadają ważne orzeczenie o niepełnosprawności (orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności lub o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy na podstawie odrębnych przepisów, lub o niepełnosprawności, wydane przed ukończeniem 16 roku życia). 

Aby skorzystać z dofinansowania osoba niepełnosprawna powinna: 

• przedstawić wniosek o skierowanie na turnus wystawiony przez lekarza prowadzącego;
• wybrać organizatora turnusu oraz ośrodek wpisane do aktualnych rejestrów; 
• uczestniczyć w zajęciach przewidzianych programem turnusu;
• w przypadku turnusu z zabiegami fizjoterapeutycznymi, zabrać ze sobą zaświadczenie lekarskie o aktualnym stanie zdrowia, w szczególności o chorobie zasadniczej, uczuleniach i przyjmowanych lekach, które przedstawia się lekarzowi podczas pierwszego badania lekarskiego w ośrodku,
• złożyć oświadczenie, iż przeciętny miesięczny dochód, podzielony przez liczbę osób we wspólnym gospodarstwie domowym, obliczony za kwartał poprzedzający miesiąc złożenia wniosku, nie przekracza kwoty: 50% przeciętnego wynagrodzenia na osobę we wspólnym gospodarstwie domowym, lub 65% przeciętnego wynagrodzenia
  w przypadku osoby samotnej.

Wspólnie z Panią Teresą doradca obywatelski przeanalizował jej sytuację finansową pod kątem przeciętnego dochodu za kwartał poprzedzający ewentualny miesiąc złożenia wniosku o finansowanie czyli grudzień 2022 roku. Pani Teresa, jako osoba samotna, z przeciętnym miesięcznym dochodem około 2800.00 zł, nie przekracza 65% przeciętnego wynagrodzenia, które w trzecim kwartale 2022 roku wyniosło 6480,67 zł.

Przekroczenie tych kwot nie wyklucza jednak dofinansowania, w takim przypadku kwota dofinansowania zostanie pomniejszona o kwotę, o którą dochód został przekroczony. Dofinansowanie bez pomniejszenia kwoty, o którą dochód został przekroczony może zostanie przyznany kiedy osoba niepełnosprawna znajdzie się w trudnej sytuacji materialnej lub losowej. 

Osoba ubiegająca się o dofinansowanie nie może na turnusie pełnić funkcji członka kadry, ani być opiekunem innego uczestnika tego turnusu. Z dofinansowania turnusu można skorzystać tylko raz w roku. 

Z dofinansowania turnusu rehabilitacyjnego może skorzystać również opiekun osoby niepełnosprawnej w sytuacji, gdy lekarz prowadzący osoby niepełnosprawnej wyraźnie zaznaczy i uzasadni taką potrzebę we wniosku o skierowanie na turnus. Opiekun musi mieć ukończone 18 lat (lub 16 jeśli jest członkiem rodziny osoby niepełnosprawnej i wspólnie z nią mieszka),nie może pełnić funkcji członka kadry na tym turnusie i nie może być sobą niepełnosprawną wymagającą opieki innej osoby. 

Warto zaznaczyć, iż wnioski osób niepełnosprawnych o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, w wieku do 16 lat albo uczących się i niepracujących w wieku do 24 lat, są traktowane priorytetowo. 

Wysokość dofinansowania do udziału w turnusie rehabilitacyjnym jest uzależniona od stopnia niepełnosprawności i wynosi co do zasady od 20 do 30 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale. Dofinansowanie może zostać podwyższone do 40 % przeciętnego wynagrodzenia w szczególnie trudnej sytuacji życiowej osoby niepełnosprawnej.

W jaki sposób można ubiegać się o dofinansowanie?

Osoba ubiegająca się o dofinansowanie powinna złożyć wniosek w powiatowym centrum pomocy rodzinie, właściwym dla miejsca zamieszkania lub pobytu osobiście lub za pośrednictwem opiekuna albo organizatora turnusów rehabilitacyjnych.  Wniosek można złożyć również on-line za pośrednictwem Systemu Obsługi Wsparcia – platformy internetowej przygotowanej przez PFRON dostępnej pod adresem sow.pfron.org.pl. 

Do wniosku o przyznanie dofinansowania udziału w turnusie rehabilitacyjnym należy dołączyć kopię orzeczenia o stopniu niepełnosprawności lub kopię wypisu z treści orzeczenia (potwierdzoną za zgodność z oryginałem), wniosek lekarza o skierowanie na turnus rehabilitacyjny, sporządzony nie wcześniej niż na 3 miesiące przed datą złożenia wniosku, oświadczenie o wysokości dochodu w rodzinie oraz liczbie osób we wspólnym gospodarstwie domowym oraz oświadczenie dotyczące opiekuna osoby z niepełnosprawnością na turnusie rehabilitacyjnym.

Kompletny i poprawnie złożony wniosek rozpatrywany jest w ciągu 30 dni. W terminie 7 dni od dnia rozpatrzenia wniosku, wnioskodawca powiadamiany jest w formie pisemnej o sposobie jego rozpatrzenia, tj. o wysokości przyznanego dofinansowania bądź powodach odmowy jego przyznania. 

Po otrzymaniu decyzji o przyznaniu dofinansowania, osoba powinna w terminie 30 dni, nie później jednak niż na 21 dni przed dniem rozpoczęcia turnusu, przekazać do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie informację o wyborze ośrodka i organizatora turnusu. 

Wybór organizatora i ośrodka turnusu jest uzależniony od rodzaju niepełnosprawności i schorzenia osoby wnioskującej o dofinansowanie. Wsparcie w tym zakresie oferują pracownicy Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. Pod adresem https://empatia.mpips.gov.pl/  znajduje się baza informacji o ośrodkach i organizatorach turnusów rehabilitacyjnych.  

Rozpatrując wniosek o dofinansowanie udziału w turnusie rehabilitacyjnym, Centrum Pomocy Rodzinie sprawdzi aktualność wpisu ośrodka i organizatora w odpowiednich rejestrach oraz czy wybrany ośrodek i organizator mają uprawnienia do przyjmowania osób z określonymi schorzeniami. 

Jeśli warunki te nie zostaną spełnione, Centrum Pomocy Rodzinie w terminie 7 dni poinformuje osobę niepełnosprawną o konieczności zmiany ośrodka lub organizatora turnusu rehabilitacyjnego. Brak wskazania odpowiedniego ośrodka poskutkuje nieprzekazaniem przyznanego dofinansowania.

Pani Teresa, jako osoba posiadająca orzeczenie o umiarkowany stopień niepełnosprawności i spełniająca kryterium dochodowe dla osoby samotnej, może rozważyć złożenie wniosku o dofinansowanie do turnusu rehabilitacyjnego. Taki wniosek może złożyć osobiście w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, właściwym dla jej miejsca zamieszkania lub pobytu lub online wraz z niezbędnymi załącznikami, dokumentami, o których była mowa powyżej. 

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2011 r. 127, poz. 721),
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 listopada 2007 r. w sprawie turnusów rehabilitacyjnych (Dz.U. Nr 230, poz. 1694)

Autor: Agata Lewandowska