Pan Piotr został sądownie uznany biologicznym ojcem małoletniego dziecka. Jednocześnie sąd pozbawił pana Piotra władzy rodzicielskiej. Matka dziecka nie poradziła sobie z opieką nad synkiem i dziecko trafiło najpierw do rodziny zastępczej a następnie zostało przez tę rodzinę przysposobione. Pan Piotr pyta czy po adopcji dziecka jest on nadal zobowiązany do świadczeń alimentacyjnych na syna.

Przysposobienie

Prawo przewiduje trzy rodzaje przysposobienia:

1. niepełne – przysposobienie takie wywołuje jedynie skutki pomiędzy przysposobionym dzieckiem i przysposabiającym, skutki takie nie powstają względem dalszych krewnych. Wyjątkiem są zstępni przysposabianego.
2. pełne – przysposobienie takie wywołuje skutki nie tylko pomiędzy przysposobionym a przysposabiającym, ale także względem dalszych krewnych. Oznacza to także, że ustają jakiekolwiek więzi pomiędzy przysposobionym a jego naturalną (biologiczną) rodziną.
3. całkowite, tzw. pełne nierozwiązywalne – to przysposobienie jest najpełniejsze z możliwych i nie podlega rozwiązaniu. Co prawda pozew o rozwiązanie przysposobienia nie może zostać złożony, ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby nastąpiło ponowne przysposobienie (przez innego/innych przysposabiających). Takie przysposobienie możliwe jest w sytuacji, kiedy rodzice dziecka wyrazili przed sądem opiekuńczym zgodę na przysposobienie bez wskazywania osoby przysposabiającej.

Co z aktem urodzenia dziecka?

1. W przypadku przysposobienia niepełnego, do istniejącego aktu urodzenia dziecka dodawana jest wzmianka o fakcie dokonania przysposobienia.
2. W przypadku przysposobienia pełnego, do istniejącego aktu urodzenia dodaje się wzmiankę o przysposobieniu lub też sporządza się nowy akt urodzenia. Druga z opcji możliwa jest na mocy postanowienia sądu opiekuńczego. Sąd może wydać postanowienie na wniosek i za zgodą przysposabiającego i przysposobionego (który skończył 13 lat).
3. Przy przysposobieniu całkowitym, sporządzany jest nowy akt urodzenia dziecka, w którym jako rodzice wpisywani są rodzice przysposabiający. Poprzedni akt urodzenia, zaopatrzony o wzmiankę o wydaniu nowego aktu, jest utajniany (dostęp do niego ma jednak przysposobione dziecko po osiągnięciu pełnoletniości oraz oczywiście sąd).

Jaki wpływ ma przysposobienie dziecka na obowiązek alimentacyjny jego biologicznych rodziców?

Przysposobienie niepełne w zasadzie nie powoduje wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego rodziców biologicznych. Jednak, w pierwszej kolejności obowiązek ten powinien być realizowany przez przysposabiającego.

Inaczej sytuacja wygląda przy przysposobieniu pełnym i całkowitym. Przy takich rodzajach przysposobienia między przysposabiającym i przysposobionym powstaje taki stosunek, jak pomiędzy rodzicami i dziećmi. Jednocześnie ustają wszelkie prawa i obowiązki przysposobionego wynikające z pokrewieństwa względem jego biologicznych krewnych. Ustają też prawa i obowiązki tych krewnych względem przysposabianego, w tym obowiązek alimentacyjny.

Kiedy obowiązek alimentacyjny biologicznego rodzica ustaje?

Od daty uprawomocnienia się orzeczenia o przysposobieniu obowiązek alimentacyjny obciąża już nowych rodziców. Nie ma zatem potrzeby występowania do sądu o uchylenie obowiązku alimentacyjnego biologicznego rodzica. Warto pamiętać, że świadczenia alimentacyjne rodzica biologicznego pobierane po dokonaniu przysposobienia dziecka będą świadczeniami nienależnymi. Niezależnie od tego czy rodzic płacił je dobrowolnie nie mając wiedzy o przysposobieniu, czy też zaległości alimentacyjne były ściągane przez komornika. Oczywiście w przypadku zaległości alimentacyjnych, egzekucja może toczyć się w dalszym ciągu względem zaległości z okresu kiedy rodzic biologiczny był zobowiązany do alimentowania małoletniego.

Podstawa prawna:
Kodeks cywilny

Autor: Anna Pieślak