Pani Wanda zgłosiła się do Punktu Nieodpłatnego Poradnictwa Obywatelskiego z problemem dotyczącym opieki nad chorym mężem. Pani Wanda z mężem są bezdzietnym małżeństwem, mąż ma 89 lat, a ona 85. Dotychczas małżonkowie samodzielnie radzili sobie z codziennymi sprawami, dopóki nie zachorował mąż pani Wandy. Rok temu zdiagnozowano u męża nowotwór płuca, który spowodował niemalże unieruchomienie chorego. Mąż już zakończył leczenie szpitalne, jest pod opieką lekarza rodzinnego. Pani Wanda martwi się przyszłością swoją i męża. Jest jej coraz trudniej opiekować się nim, bo jego samodzielność po pobycie w szpitalu bardzo się obniżyła. Pani Wanda musi wykonywać czynności pielęgnacyjne przy mężu, a ma coraz mniej siły, sama ma swoje problemy zdrowotne i nie jest już młoda. Nie stać jej na zatrudnienie pomocy do opieki nad mężem, bo utrzymują się z niskich emerytur. Pani Wanda martwi się jak poradzi sobie z coraz trudniejszą przyszłością. Dlatego zwróciła się do doradcy obywatelskiego z prośbą o wskazanie jakie może otrzymać wsparcie w takiej sytuacji.
Problemy zdrowotne osób w podeszłym wieku, a w szczególności samotnych osób starszych, mogą rzeczywiście bardzo wpłynąć na pogorszenie ich sytuacji życiowej i być poważnym utrudnieniem w samodzielnym funkcjonowaniu. Troska pani Wandy o najbliższą przyszłość w sytuacji choroby onkologicznej męża jest jak najbardziej zrozumiała.
Doradca przedstawił pani Wandzie dwie formy wsparcia, z których może skorzystać oraz zasady kwalifikacji i zakres usług obu form.
Pierwsza forma to wsparcie w środowisku domowym pacjenta przez hospicjum domowe.
Druga forma to udzielenie pomocy paliatywnej w hospicjum w warunkach stacjonarnych.
Hospicjum domowe
Hospicjum domowe jest przeznaczone dla pacjentów w domu, którzy nie rokują szans na wyleczenie; osób chorych, w szczególności na choroby nowotworowe, ale również inne choroby, które nie poddają się już leczeniu i są w okresie terminalnym choroby.
Hospicja domowe są prowadzone przez różne podmioty najczęściej organizacje pozarządowe oraz organizacje kościelne.
W ramach hospicjum domowego pacjent jest pod opieką pielęgniarską, lekarską, ale także w razie konieczności wykonuje się usługi rehabilitacyjne oraz może korzystać ze wsparcia psychologa. Ponadto w ramach hospicjum domowego może uzyskać pomoc w wypożyczeniu sprzętu rehabilitacyjnego (łóżka przeciwodleżynowego, aparatu tlenowego itp.), mogą być wykonywane badania zlecone przez lekarza hospicjum, a także leczenie odleżyn, uśmierzanie bólu. Ponadto pacjenci objęci opieką hospicjum domowego, w razie konieczności, mają możliwość wezwania pomoc medyczną o każdej porze dnia i nocy.
Kwalifikacja do hospicjum domowego następuje na podstawie skierowania od lekarza rodzinnego lub lekarza specjalisty prowadzącego chorego. Ważne, aby w skierowaniu było zaznaczone, że leczenie onkologiczne zostało zakończone. Usługi hospicjum domowego są realizowane w ramach kontraktu z NFZ i są bezpłatne dla osób ubezpieczonych. Lekarz kieruje do hospicjum na podstawie dokumentacji medycznej potwierdzającej choroby ujęte w wykazie chorób kwalifikujących do hospicjum. Po otrzymaniu skierowania pacjent kontaktuje się z wybranym hospicjum i ustala pierwsza wizytę. Podczas tej wizyty w domu pacjenta ustalany jest zakres wsparcia.
Wizyty domowe lekarza hospicyjnego u pacjenta powinny odbywać się nie rzadziej, niż dwa razy w miesiącu, natomiast wizyty pielęgniarskie, w zależności od potrzeb pacjenta, nie rzadziej niż dwa razy w tygodniu.
Jeśli stan pacjenta wymaga stałej, całodobowej opieki, podawania leków przeciwbólowych, dokuczają odleżyny, pacjent ma trudności z przyjmowaniem pokarmu, a usługi hospicjum domowego są niewystarczające, wówczas bardziej adekwatną formą opieki będzie hospicjum stacjonarne.
Hospicjum stacjonarne
Skierowanie do hospicjum stacjonarnego, podobnie jak przy hospicjum domowym, wydaje lekarz ubezpieczenia zdrowotnego – rodzinny lub specjalista. Do skierowania dołącza się dokumentację medyczną określającą stan zdrowia pacjenta oraz jego zgodę na umieszczenie w hospicjum. Najważniejsze, aby w skierowaniu była adnotacja ,że leczenie onkologiczne jest zakończone. Czasami na miejsce w hospicjum stacjonarnym trzeba czekać i wtedy na czas oczekiwania na miejsce obejmuje się pacjenta usługami hospicjum domowego.
Hospicjum stacjonarne świadczy całodobową opiekę paliatywną. Jest to pomoc specjalistyczna, która ma ulżyć choremu, aby nie cierpiał w ostatnim okresie życia, kiedy nie ma już rokowań na wyzdrowienie. Korzystanie z usług hospicjum stacjonarnego jest również bezpłatne dla osób objętych ubezpieczeniem zdrowotnym.
Wykaz podmiotów prowadzących hospicjum domowe lub hospicjum stacjonarne można sprawdzić w wyszukiwarce umieszczonej na stronie internetowej Ministerstwa Zdrowia https://gsl.nfz.gov.pl/GSL/GSL/Uniwersalne
Doradca obywatelski przekazał pani Wandzie niezbędne informacje, które mogą być pomocne najpierw w podjęciu rozmowy z mężem na temat korzystania z usług hospicjum, a następnie z lekarzem rodzinnym. Doradca też zapewnił panią Wandę, że na usługi hospicjum domowego nie ma zwykle długiego czasu oczekiwania ale na pewno warto o tym już z mężem porozmawiać i udać się do lekarza rodzinnego po skierowanie, aby móc jak najszybciej rozpocząć procedurę otrzymania usług hospicjum.
Podstawa prawna: Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 28 marca 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej
Autor: Teresa Sierawska
Porady Obywatelskie 