Rozwiąż spór przez mediację

Pan Walerian złożył pozew do sądu o zapłatę zadośćuczynienia za krzywdę, jakiej doznał z powodu bezprawnego zlikwidowania grobu matki. Doszło do tego wskutek zawarcia porozumienia przez kuzyna z dyrektorem parafii, mimo, że Pan Walerian opłacał grób matki regularnie. Pan Walerian złożył wniosek do sądu o ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Sąd wniosek Pana Waleriana uwzględnił i ustanowił pełnomocnika a także skierował sprawę do mediacji i wyznaczył w tym celu zarówno mediatora sądowego, jak i termin, w którym mediacja ma zostać przeprowadzona. Pan Walerian nigdy nie był w sądzie, bardzo się obawia, nie wie, co to jest ta mediacja i czy powinien się na nią zgodzić.

W jakiej sprawie masz spór?

Pan Walerian został poinformowany, że sąd może skierować na mediację każdą sprawę z zakresu spraw cywilnych. Na przykład sporów: rodzinnych — o rozwód, separację, opiekę nad dzieckiem lub kontakty z nim, konsumenckich — między konsumentem a przedsiębiorcą, gospodarczych — o zapłatę, rozwiązanie lub niewykonanie umowy, pracowniczych — między pracownikiem i pracodawcą, majątkowych — o spadek, podział majątku małżonków, zniesienie współwłasności, sąsiedzkich i innych. Sprawa karna — sprawy karne dotyczą przestępstw, na przykład kradzieży lub użycia przemocy. Sprawa nieletniego sprawcy — sprawy nieletnich sprawców dotyczą czynów karalnych popełnionych przez osoby niepełnoletnie.

A więc każdy, kto ma spór w sprawie, w której prawo dopuszcza zawarcie ugody, może skorzystać z mediacji. Sprawa Pana Waleriana jest sprawą z powództwa cywilnego więc sąd wydał skierowanie na mediację.

Skierowanie sprawy do mediacji może nastąpić na każdym etapie postępowania.

Masz prawo do mediacji

Przedstawione zostały Panu Walerianowi następujące możliwe rozwiązania:

Pan Walerian porozmawia z mediatorem i zdecyduje, czy godzi się na mediację. Mediator może poprosić o zgodę na piśmie.
Do mediacji nie dojdzie, jeśli Pan Walerian nie wyrazi na nią zgody.
Jeśli Pan Walerian odmówi udziału w mediacji bez uzasadnienia, sąd może obciążyć go kosztami procesu, które powstały w związku z odmową.
Jeśli Pan Walerian wyrazi zgodę na udział w mediacji, nie musi osobiście brać w niej udziału. W jego imieniu może wystąpić pełnomocnik. Może też Pan Walerian wziąć udział w mediacji razem ze swoim pełnomocnikiem.
Jeśli Pan Walerian zgodzi się na mediację ale nie chce aby mediator zapoznał się z sądowymi aktami sprawy, musi poinformować o tym sąd i ma na to 7 dni od dnia, w którym dowiedział się o skierowaniu swojej sprawy do mediacji.

Jak może zakończyć się mediacja?

Pan Walerian został poinformowany, że są dwie możliwości zakończenia mediacji. Mediacja może zakończyć się:

Ugodą — czyli wspólnie wypracowanym porozumieniem, które podpisuje Pan Walerian i druga strona sporu. Mediator dołącza ugodę do protokołu z mediacji i przekazuje sądowi.
Jeśli ugoda jest zgodna z prawem, sąd przeprowadza postępowanie co do zatwierdzenia ugody. Sąd może zatwierdzić ugodę w całości lub części. W ten sposób ugoda zawarta przed mediatorem otrzymuje moc prawną ugody sądowej. Oznacza to, że Pan Walerian i druga strona sporu powinni przestrzegać postanowień ugody. Ugoda zatwierdzona przez sąd ma skutek wyroku.
Brakiem ugody – mediator przekazuje sądowi protokół z mediacji z informacją, że ugoda nie została zawarta, a o rozwiązaniu sporu decyduje sąd.

Ponieważ mediacja jest poufna, sąd nie pozna przebiegu mediacji. Po jej zakończeniu mediator przekazuje sądowi protokół z mediacji, który zawiera jedynie informacje o miejscu i czasie mediacji, imiona, nazwiska i adresy stron oraz mediatora, a także informację, jak zakończyła się mediacja.

Warto wiedzieć, że jeśli dojdzie do zawarcia ugody przed rozpoczęciem rozprawy sądowej, Pan Walerian otrzyma zwrot 100% opłaty sądowej, którą zapłacił wnosząc sprawę do sądu. Jeśli do zawarcia ugody przed mediatorem dojdzie na późniejszym etapie postępowania sądowego (po rozpoczęciu rozprawy), Pan Walerian otrzyma zwrot 75% opłaty sądowej.

Jak długo trwa mediacja?

Nie dłużej niż 3 miesiące. Jeżeli Pan Walerian i druga strona sporu uznają, że potrzeba więcej czasu, by rozwiązać spór, należy zgłosić to mediatorowi. Mediator złoży do sądu odpowiedni wniosek, a sąd zdecyduje, czy dać więcej czasu.

Koszty mediacji

Koszty mediacji są określone prawem i obejmują wynagrodzenie mediatora oraz wydatki mediatora związane z jej przeprowadzeniem.

Wynagrodzenie mediatora to:

w sporach niemajątkowych oraz w sporach o prawa majątkowe, w których wartości przedmiotu sporu nie da się ustalić – 150 zł za pierwsze posiedzenie mediacyjne oraz 100 zł za każde kolejne. Największe możliwe wynagrodzenie mediatora za wszystkie posiedzenia to 450 zł,
w sporach o prawa majątkowe – 1% wartości przedmiotu sporu. Najmniejsze możliwe wynagrodzenie mediatora to 150 zł, największe możliwe wynagrodzenie mediatora to 2000 zł za całą mediację.

Wydatki mediatora to:

na przykład opłata za wynajem pomieszczenia – 70 zł lub mniej za jedno posiedzenie,
koszty korespondencji – 30 zł lub mniej za całą korespondencję związaną z mediacją.

Pan Walerian musi pamiętać, ze do kosztów mediacji dolicza się podatek VAT – jeśli mediator jest podatnikiem zobowiązanym do rozliczenia podatku od towarów i usług.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r. poz. 380 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2014 r. poz. 101 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 10 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów (Dz. U. z 2015 r. poz. 1595)
Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r. poz. 623)
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 czerwca 2016 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 921)
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 stycznia 2016 r. w sprawie prowadzenia listy stałych mediatorów (Dz. U. z 2016 r. poz. 122).

Autor: Anna Pieślak