Pani Marta, lat 40, samodzielnie wychowuje dwójkę nastoletnich dzieci (syn lat 14, córka lat 12). Mieszkają w Warszawie w mieszkaniu spółdzielczym własnościowym, które należy do matki pani Marty.  Mieszkanie składa się z dwóch pokoi o łącznej powierzchni  ok. 45 m². Pani Marta razem z dziećmi zajmują jeden pokój o powierzchni 15m², mama drugi. Pani Marta jest zatrudniona w Warszawie na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 3300 zł  miesięcznie (2,366,29 zł netto). Ponadto otrzymuje alimenty w wysokości 600 zł na każde dziecko i świadczenia wychowawcze. Pani Marta partycypuje w kosztach utrzymania mieszkania w wysokości ¾ wszystkich opłat. Mama, która jest emerytką, prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe. Pani Marty nie stać na wynajęcie mieszkania na wolnym rynku, nie ma też z czego odłożyć na zakup ewentualnego mieszkania, a ze względu na poziom swoich dochodów nie ma też zdolności kredytowej. Nie posiada żadnego majątku. Mieszkanie w jednym pokoju z dziećmi stanowi duży problem. Dzieci pani Marty są nastolatkami. Sporów, wynikających z różnicy trzech pokoleń jest bardzo dużo – przykładowo babci trudno zrozumieć zachowanie nastolatków, które często mają własne zdanie, inne niż babcia. Pani Marta słyszała o pomocy mieszkaniowej od miasta dla osób w trudnej sytuacji. Na początku lipca b.r. zgłosiła się do doradcy obywatelskiego z zapytaniem czy mogłaby starać się o lokal z zasobów  miasta stołecznego Warszawy.

Doradca obywatelski poinformował panią Martę, iż osoby o stosunkowo niskich dochodach, których nie stać na wynajem bądź kupno własnego mieszkania mogą starać się o pomoc mieszkaniową udzielaną przez gminę. W Polsce zasady przyznawania takiej pomocy nie są jednolite. Każda gmina samodzielnie reguluje w przepisach prawa miejscowego kryteria, jakie jej mieszkańcy muszą spełniać, aby ubiegać się o mieszkanie (na czas nieoznaczony tzw. komunalne lub na czas oznaczony – o najmie socjalnym). 

Pani Marta mieszka z dwójką dzieci w Warszawie, zatem omawiamy kryteria, jakie trzeba obecnie spełnić,  aby uzyskać pomoc mieszkaniową od m.st. Warszawy.

Warunki uzyskania pomocy mieszkaniowej w Warszawie są określone w Uchwale Nr XIII/669/2019 Rady Miasta z dnia 5 grudnia 2019 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy. Część z tych warunków uległa zmianie z dniem 1 lipca 2021.

Kryterium dochodowe

Udzielenie pomocy mieszkaniowej przez m.st Warszawę jest uzależnione przede wszystkim od wysokości dochodu gospodarstwa domowego. 

Z dniem 1 lipca 2021 roku zmienił się dotychczasowy sposób obliczania tego kryterium.

Ważne! Sposób obliczania górnej granicy dochodu, uprawniającego do uzyskania pomocy mieszkaniowej  jest skomplikowany i uzależniony zarówno od:

–  liczby osób w gospodarstwie domowym, 

– iloczynu wysokości ostatnio ogłoszonego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego brutto w gospodarce narodowej w województwie mazowiecki, 

– współczynnika 1,2 

oraz odpowiedniej wartości procentowej wskazanej dla indywidualnej sytuacji osoby ubiegającej się o mieszkanie. 

Dlatego warto rozważyć kontakt z doradcą obywatelskim, aby wspólnie przeanalizować sytuację materialną rodziny i ustalić czy uzyskany dochód nie przekracza kryterium dochodowego uprawniającego do uzyskania pomocy mieszkaniowej.

Doradca obywatelski poinformował panią Martę, iż zgodnie z obowiązującymi przepisami dla trzyosobowego  gospodarstwa domowego, wysokość łącznego dochodu nie może przekroczyć: 

 –  dla lokalu o najmie socjalnym – kwoty  2.791,83 zł , co stanowi iloczyn 145% wysokości ostatnio ogłoszonego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego brutto w gospodarce narodowej w województwie mazowieckim oraz współczynnika 1,2, jak i 27% wartości procentowej w przypadku obliczania dochodu uprawniającego do najmu socjalnego lokalu

– dla najmu lokalu na czas nieoznaczony tzw. komunalnego – kwoty 5.170,05 zł, co stanowi iloczyn 145% wysokości ostatnio ogłoszonego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego brutto w gospodarce narodowej w województwie mazowieckim oraz współczynnika 1,2 jak i 50 % wartości procentowej w przypadku obliczania dochodu uprawniającego do oddania w najem lokalu na czas nieoznaczony.

Przy czym dochód, który jest brany pod uwagę, to dochód netto. Do dochodu nie wlicza się świadczenia wychowawczego tzw. 500+, ale zalicza się alimenty uzyskiwane na dzieci.

Wykonana przez doradcę obywatelskiego analiza łącznego dochodu Pani Marty wykazała, iż spełnia ona kryterium dochodowe dla najmu lokalu komunalnego. 

Kryterium metrażowe czyli zamieszkiwanie w trudnych warunkach

Od 1 lipca 2021 r. za trudne warunki zamieszkiwania uznaje się sytuację, w której osoby ubiegające się o pomoc mieszkaniową zamieszkują w lokalu, którego łączna powierzchnia pokoi w przeliczeniu na jedną osobę nie przekracza:

– 10 m²w przypadku zamieszkiwania 1 osoby, 

– 14 m² w przypadku zamieszkiwania 2 osób,

– w przypadku zamieszkiwania więcej osób  – dodatkowe 6 m² na każdą kolejną osobę.

Doradca obywatelski wspólnie z panią Martą przeanalizował jej obecne warunki mieszkaniowe. Z informacji uzyskanych od Pani Marty wynika, iż jej matka mieszka w pokoju o pow. 10 m², a pani Marta z dziećmi zamieszkuje w pokoju o pow. 15 m², zatem łączna powierzchnia mieszkalna w tym lokalu wynosi 25 m2.  Ponieważ kryterium metrażowe dla rodziny pani Marty to: 14 m ²+ 6 m ²+ 6 m², razem 26 m ² . Tym samym pani Marta spełnia również to kryterium.

Tytuł prawny do innej nieruchomości

Kolejnym warunkiem jest brak posiadania tytułu prawnego do innej nieruchomości w Warszawie lub powiecie graniczącym z m.st. Warszawą.

Doradca obywatelski, na podstawie rozmowy z panią Martą, ustalił, iż nie jest właścicielką lokalu, budynku mieszkalnego lub jego części, nie posiada też spółdzielczego prawa do lokalu oraz nie posiada tytułu prawnego do nieruchomości, której np. sprzedaż lub wynajem umożliwiłby  pani Marcie zabezpieczenie potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie. Zatem Pani Marta spełnia także ten warunek. 

Wniosek o pomoc mieszkaniową

Osoby ubiegające się o pomoc mieszkaniową zobowiązane są złożyć wniosek wraz z wymaganymi załącznikami (na formularzu) oraz dokumentami potwierdzającymi ich sytuację w Wydziale Obsługi Mieszkańców lub Wydziale Zasobów Lokalowych dla Dzielnicy. 

Pani Marta może złożyć wniosek o pomoc mieszkaniową w dzielnicy właściwej dla jej miejsca zamieszkania. Formularz wniosku wraz z załącznikami jest dostępny na stronie: https://warszawa19115.pl/-/najem-lokalu-mieszkalnego-z-zasobu-miasta. Można go też pobrać osobiście w Wydziale Obsługi Mieszkańców w każdej z warszawskich dzielnic. Wniosek jest zwolniony z opłat.

Instrukcję wypełniania wniosku krok po kroku znajdziesz tutaj: https://poradnictwoobywatelskie.com/2021/03/01/krok-po-kroku-jak-wypelnic-wniosek-o-pomoc-mieszkaniowa-w-warszawie/

Wniosek o pomoc mieszkaniową zostanie poddany wnikliwej analizie, między innymi:

• jakie są faktyczne warunki mieszkaniowe (podczas wizytacji pracowników Wydziału Zasobów Lokalowych w miejscu zamieszkania wnioskodawcy);
• czy wnioskodawca przestrzegał warunków określonych w umowie najmu oraz wywiązywał się z obowiązków najemcy;
• czy zamieszkuje w obecnym mieszkaniu za zgodą właściciela;
• czy posiada inne tytuły prawne do lokalu, które pozwoliłyby na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie;
• czy w ciągu ostatnich 7 lat doprowadził do utraty posiadanej nieruchomości czy mieszkania;
• jakie są warunki mieszkaniowe w poprzednich miejscach zamieszkania oraz warunki mieszkaniowe wstępnych (rodziców, dziadków), zstępnych (dzieci, wnuków), współmałżonka wnioskodawcy lub osoby pozostającej we wspólnym pożyciu i czy jest możliwość zamieszkania wnioskodawcy w tych lokalach.

Następnie, po uzyskaniu opinii Komisji Mieszkaniowe, Zarząd Dzielnicy rozstrzygnie w formie uchwały, czy wnioskodawca uzyska pomoc mieszkaniową. 

Jeżeli wnioskodawca, jego małżonek, osoba pozostająca faktycznie we wspólnym pożyciu lub inna osoba zgłoszona do wspólnego zamieszkiwania:

– jest właścicielem lub współwłaścicielem lokalu, lub budynku mieszkalnego i może z niego korzystać, a także 

– gdy posiada tytuł prawny do nieruchomości, której zbycie lub z której pożytki dają możliwość zabezpieczenia potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie, oraz  

– gdy z analizy wniosku i załączonych dokumentów oraz sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej ustalonej między innymi w miejscu zamieszkania wnioskodawcy wynika, że występuje rażąca dysproporcja pomiędzy niskimi dochodami wykazanymi przy składaniu wniosku o pomoc mieszkaniową, a faktycznym stanem majątkowym wnioskodawcy lub osób ubiegających się wraz z nim o pomoc mieszkaniową, a także 

– gdy faktyczne warunki mieszkaniowe wnioskodawcy lub osób ubiegających się z nim o pomoc mieszkaniową nie potwierdzają sytuacji wykazanej we wniosku, a w ocenie zarządu dzielnicy wnioskodawca ma możliwość zabezpieczenia potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie

Zarząd Dzielnicy odmówi udzielenia pomocy mieszkaniowej.

Podstawa prawna:

Uchwała Nr XXIII/669/2019 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 5 grudnia 2019 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy
Uchwała Nr  XLIX/1531/2021 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY z 10 czerwca 2021 r. zmieniająca uchwałę w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy oraz uchwałę w sprawie Wieloletniego Programu Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem m.st. Warszawy na lata 2021-2025, w tym Programu Mieszkaniowego m.st. Warszawy
Ustawa z dnia 8 grudnia 2006 r.   o finansowym wsparciu tworzenia lokali mieszkalnych na wynajem, mieszkań chronionych, noclegowni, schronisk dla osób bezdomnych, ogrzewalni i tymczasowych pomieszczeń (Dz. U. z 2020 r. poz. 508 oraz z 2021 r. poz. 11 i 223)
Ustawę z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego 
Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2133 oraz z 2021 r. poz. 11)
 Ustawa z dnia 10 grudnia 2020 r. o zmianie niektórych ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa. (Dz.U. 2021 poz. 11).

Autorka: Agata Lewandowska