Porady Obywatelskie

Pani Oksana wraz z córka i dwójką wnuków tuż po wybuchu wojny na Ukrainie przyjechała bezpośrednio z granicy do Warszawy. W pierwszych dniach pobytu w stolicy skorzystała z usług miejsca pobytowego, które zostało uruchomione przez władze Warszawy w budynku IPN przy ul. Wołoskiej 7. Po krótkim tam pobycie korzystając z własnych oszczędności zdecydowała się  wynająć małą kawalerkę na obrzeżach miasta aby zapewnić swojej rodzinie namiastkę „normalności”. Niestety ani Pani Oksanie ani jej córce nie udało się jeszcze podjąć pracy. Rodzina żyje tylko z oszczędności zgromadzonych przed wybuchem wojny. Pani Oksana utrzymuje bliskie kontakty ze swoimi rodakami. Podczas jednego ze spotkań dowiedziała się, że część z nich mieszka w Polsce w prywatnych domach u rodzin, które nie tylko nie pobierają od swoich gości czynszu ale zapewniają również wyżywienie. Pani Oksana nie rozumie dlaczego tak się dzieje, że jedni Ukraińcy mieszkają i żywią się za darmo, a inni muszą za wszystko płacić. Trudno jest jej pogodzić się z sytuacją, w której z każdym dniem jej oszczędności się kurczą, a przyszłość jest niepewna. Rozżalona zwróciła się o wyjaśnienie do doradcy obywatelskiego.

Doradca obywatelski wytłumaczył Pani Oksanie, dlaczego tak się dzieje.

W pierwszej kolejności wyjaśnił różnice pomiędzy najmem mieszkania na rynku komercyjnym, a ugoszczeniem i zaopiekowaniem się uchodźcami, czy też jak niektórzy mówią gośćmi z Ukrainy, przez osoby prywatne w ich własnych domach. 

Pani Oksana podpisując umowę najmu mieszkania na tzw. wolnym rynku, zobowiązała się do płacenia czynszu. Osoba wynajmująca lokal prowadzi działalność komercyjną i z tego tytułu osiąga dochód podlegający opodatkowaniu. W przypadku gdy uchodźca z własnej woli dysponując środkami pokrywa koszty wynajmu i utrzymania ustawodawca nie przewidział żadnych dodatkowych świadczeń.

Inaczej ma się sytuacja w przypadku gdy uchodźcy są goszczeni przez polskie rodziny w prywatnych domach. Tutaj ustawodawca Państwo Polskie rozumiejąc wynikające z takiej sytuacji podwyższone koszty utrzymania rodziny goszczącej uchodźców przewidział dla takich gospodarzy dofinansowanie w wysokości 40zł za jedną ugoszczoną osobę jednak na okres nie dłuższy niż 60 dni. Świadczenie to ma więc charakter ograniczony.

Osoba goszcząca w swoim gospodarstwie domowym uchodźców aby skorzystać z pomocy celowej o której mowa powinna wystąpić z wnioskiem o przyznanie świadczenia pieniężnego za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy wraz z kartą osoby przyjętej do zakwaterowania. Wniosek należy złożyć do właściwego Urzędu Dzielnicy.  

Prawidłowo złożony wniosek musi zawierać:

– oznaczenie wnioskodawcy (imię i nazwisko oraz pesel) 

– adres e-mail 

– numer telefonu 

– adres miejsca pobytu osób przyjętych do zakwaterowania, 

– liczbę osób przyjętych do zakwaterowania, 

– liczbę dni w których zapewniono zakwaterowanie oraz wyżywienie

– numer rachunku płatniczego do rozliczenia dofinansowania

– oświadczenie o nie otrzymaniu zapłaty za zaoferowane lokum i wyżywienie

W wyniku porady Pani Oksana zrozumiała, że omawiane świadczenie jest formą pomocy skierowanej bezpośrednio do Polaków goszczących uchodźców. Uchodźcy mogą pośrednio skorzystać z tej pomocy jedynie w przypadku jeśli zamieszkają w domu polskiej rodziny, która goszcząc ich nie będzie z tego tytułu uzyskiwała żadnego dochodu i pobierała od swoich gości żadnych opłat.

Podstawa prawna: art. 1 ust.1 i art. 13 ustawy z dnia 12 marca 2022 o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.

Autor: Grażyna Dylewska